Marx'ın yabancılaşma kavramı bağlamında “diyet” filminin incelenmesi

Authors : Erdem YEDEKCİ

Pages : 0-0

Doi:10.19145/gujofoc.67199

View : 9 | Download : 6

Publication Date : 2016-11-14

Article Type : Research Paper

Abstract :Marx; endüstri devriminin hemen öncesinde hiçbir üretim aracına sahip olmayan ve geçimini sağladığı topraktan da kovulan köylünün, proletaryanın öncüsü olduğunu söyler. Elinde emeğinden başka satacak bir şeyi kalmayan köylünün hayatını idame ettirebilmesinin tek yolu, onu da adaletsiz bir anlaşma karşılığında kapitaliste satmaktır. Bunun sonucunda işçi emeğine yabancılaşır ve kendisini çalışmada etkin bir varlık olarak duyumsayamaz. Çünkü işçinin, sanayileşmeyle birlikte fabrikalarda işin yalnızca küçük bir fragmanında çalışmaya mahkûm edilmesi; bugünü meydana getiren geçmiş olay ve olguları, bir bütünün parçaları olarak kavrayabilmesini sağlayacak tarzda bir alımlama yetisi geliştirmesine engel olmaktadır. Hayatın akışını bir bütünlük içinde kavrayamayan, kendisini emeği aracılığıyla gerçekleştiremeyen kişi; yaşadığı yabancılaşmanın etkisiyle dış dünyayı, çevresindeki insanları, hatta kendini bile kendisine yabancı nesneler olarak algılar. İnsani vasıflarını yitirmekte olan kişi, kendisini ancak metalarda etkin bir varlık olarak duyumsar. Türkiye'de paralel bir süreç de, sanayileşme hareketlerinin gelişmeye başladığı 1950'li yıllarda, kendi tarihselliğine özgün nitelikleriyle yaşanmaya başlanmıştır. Bu yıllarda ortaya çıkan iç göç ve sanayileşme hareketleri Türkiye’de köylünün, Batı’daki sanayileşme sürecinde serfin maruz bırakıldığı bir takım olumsuzlukları, bulunduğu coğrafyaya has farklılıklarıyla yaşamasına sebep olmuştur. Bu dönemde, köylünün proleterleşmesi sürecinde ortaya çıkan problemlerin, toplumun diğer kesimleri tarafından da net şekilde hissedilmeye başlandığı 1970-1980 yılları arasında Lütfi Ömer Akad tarafından filme alınan Diyet (1974), sinemamızda bu süreci en iyi şekilde yansıtmış filmlerden bir tanesidir. Bu çalışmada Diyet filmi, Marx'ın yabancılaşma kavramı bağlamında incelenmiş ve Akad’ın köylünün proleterleşmesi sürecinde ortaya çıkan yabancılaşmanın, farklı boyutlarını başarılı bir şekilde filme aktardığı sonucuna varılmıştır. Anahtar Kelimeler: Diyet , Yabancılaşma, İşbölümü, İç göç, Proleterleşme
Keywords :