İKİNCİ DÖNEM TEF ’İN SİYASAL DURUŞU

Authors : Deniz Elif YAVALAR

Pages : 1402-1432

Doi:10.19145/e-gifder.584166

View : 10 | Download : 7

Publication Date : 2019-12-26

Article Type : Research Paper

Abstract :İşlevleri ve konumu itibarıyla basın: kamuoyu, siyaset ve siyasal kurumlarla iç içe olmuş; politikanın ve politik yönelimlerin kamuoyuna aktarılmasında önemli bir aracı olmuştur. Basının ayrılmaz bir dalı olarak değerlendirebileceğimiz mizah, hem toplumun nabzını tutması bakımından hem de siyasal gelişmelere ayna tutması açısından büyük bir öneme sahiptir. Haftalık siyasi mizah gazetesi Tef, ilk defa 7 Ağustos 1954 tarihinde yayın hayatına atılmıştır. 54 sayı çıktıktan sonra 13 Ağustos 1955’te kapanan Tef’in ikinci yayın dönemi, ordunun cumhuriyet dönemindeki ilk siyasi müdahalesi 27 Mayıs 1960 İhtilali sonrasına rastlamıştır. 2. dönem Tef, 22 Haziran 1960 tarihinde yeniden çıkmaya başlamıştır. 48 sayı yayınlanan Tef’in yayın hayatı, 17 Mayıs 1961’e kadar sürmüştür. Zengin bir yazar-çizer kadrosuna sahip; devrin aydınları olarak adlandırılabilecek pek çok ismi (Adnan Tahir, Adnan Veli, Aziz Nesin, Bedii Faik, Bülent Oran, Çetin Altan, Haldun Taner, Halit Kıvanç, Melih Cevdet Anday, Orhan Boran, Rıfat Ilgaz) bir araya getiren Tef, anılan nitelikleriyle mizah basını içinde kendine önemli bir konum edinmiştir. 27 Mayıs 1960 sonrasının önemli tanıklarından biri olan Tef ile ilgili yapılmış çalışmaların sayısı sınırlıdır. Niteliksel tarihsel tasarım karakterini taşıyan bu çalışmada, Tef’in 48 sayısı incelenmiştir. Ayrıca gazetenin siyasal duruşu üzerinde yorum yapabilmek amacıyla belli başlı örnekler betimleyici analizle irdelenmiştir. Milli Birlik Komitesi’ni takdir eden mizah gazetesinde, özellikle Başbakan Adnan Menderes ve arkadaşlarının kâğıt üzerinde çoktan infaz edildiği görülmektedir. Yapılan değerlendirmeler sonucunda, karikatürcülerin intikam duygusu ile gerçekleştirdikleri sembolik infazların karikatürün sosyal ve siyasal olayları etkileme gücünü kötüye kullandığını göstermektedir. 
Keywords : Tef, Demokrat Parti