Feminist Film Eleştirisi Bağlamında “Nar Bahçesi” Filminin Göstergebilimsel Analizi: Azerbaycan Sinemasında Kadınlar Nerede?

Authors : Burak Türten

Pages : 845-860

Doi:10.36362/gumus.1444071

View : 177 | Download : 135

Publication Date : 2024-10-08

Article Type : Research Paper

Abstract :Feminist film eleştirisi, kadınların sinema filmlerindeki temsil biçimini ve konumunu analiz etmek için kullanılan bir yaklaşımdır. Filmler toplumsal cinsiyet rollerini vurgulayan ve pekişmesini sağlayan özelliklere sahiptir. Bu çalışma Azerbaycan sinemasının öne çıkan eserleri arasında yer alan “Nar Bahçesi” filmine odaklanmaktadır. Film, Azerbaycan sinemasında kadın temsiline dair güçlü öğeler içermesi nedeni ile amaçlı örnekleme yöntemi ile belirlenmiştir. Çalışmanın amacı Azerbaycan sinemasında toplumsal cinsiyet temsilini “Nar Bahçesi” filmi özelinde Kadının Yaşamdaki Konumlandırılması, Eril Cinsiyet Normları ve Kadının Cinsel Konumlandırması temaları dahilinde incelemektir. Çözümlemede filmde yer alan toplumsal cinsiyet dinamikleri, kadın ve erkeğe dair kültürel temsiller; feminist film eleştirisi ve Laura Mulvey\'in görsel haz ve anlatı sineması kavramları bağlamında çözümlenmektedir. Göstergebilim yöntemi kullanılarak yapılan çözümleme sonucunda, yönetmenin filmde kadın karakteri pasif bir obje olarak konumlandırdığı ve onu evde hizmetçi, nar bahçesinde işçi, aile içerisinde ise yalnızca çocuk doğurma ve büyütme aracı olarak gösterdiği sonucuna ulaşılmıştır. Aile yapısının baskın olduğu sosyal düzlemde, kadın karakterin sadece erkeklerle ilişkilendirilerek temsil edildiği ve kendi kimliğinin göz ardı edildiği gözlemlenmiştir. Toplumsal cinsiyet bağlamında kendi kaderini tayin edemeyen, duygularını açıkça ifade edemeyen, cinsel dürtülerini özgürce yaşayamayan ve baskılanan bir kadın temsili söz konusudur.
Keywords : Azerbaycan sineması, Feminist film eleştirisi, Toplumsal cinsiyet, Nar Bahçesi, Görsel Haz ve Anlatı Sineması