Apec Ülkelerinin Sağlık Harcamalarının Etkinliğinin Veri Zarflama Analizi ve Malmquist İndex Yöntemleriyle İncelenmesi

Authors : Fevzi Akbulut, Ziya Çeçen

Pages : 119-133

View : 32 | Download : 26

Publication Date : 2025-01-29

Article Type : Research Paper

Abstract :Gelişen küresel ekonomide sürekli artan beklentiler ve buna paralel olarak artan sağlık harcamaları ülke ekonomileri için büyük önem arz etmektedir. Bu bağlamda bu araştırmada pandemi öncesi normal faaliyet dönemlerinde APEC ülkelerinin etkinliklerini değerlendirmek amaçlanmıştır. APEC ülkelerinin 2010-2019 yıllarına ait verileri Dünya Bankası’ndan elde edilerek sağlık harcamalarının göreli etkinliği Veri Zarflama Analizi (VZA) ve Malmquist Toplam Faktör Verimliliği Analizi (MTFVA) ile incelenmiştir. Araştırma kapsamında için 21 APEC ülkesinden verilerinin tamamına ulaşılabilen 19 APEC ülkesi ele alınmıştır. Bu doğrultuda araştırmanın girdilerini kişi başına düşen sağlık harcamaları, kişi başına cepten yapılan sağlık harcamalarının toplam sağlık harcamaları içerisindeki oranı, kişi başına düşen özel sektör sağlık harcamaları ve kişi başına düşen kamu sağlık harcamaları değişkenleri kullanılmıştır. Çıktı değişkeni olarak ise doğumda beklenen yaşam süresi ve bebek ölüm hızı(tersi) kullanılmıştır. Araştırma sonucunda; APEC ülkeleri sağlık harcamaları açısından toplam faktör verimliliklerinde önemli ölçüde bir artış veya azalış sağlayamamışlardır. 2010-2019 dönemlerinde ülkelerin toplam faktör verimliliği değişiminin yıllar itibariyle %3’ün üzerinde olmadığı gözlemlenmiştir.
Keywords : Apec ülkeleri, Malmquist toplam faktör analizi, Sağlık harcamaları, Veri zarflama analizi