Rus Arşiv Kaynaklarına Göre Bir Ukrayna Kazak Hetmanı: İvan Stepanovıç Mazepa (1639-1709)

Authors : Bedirhan ZİYANAK

Pages : 39-62

Doi:10.26650/gaad.1165563

View : 13 | Download : 11

Publication Date : 2023-04-06

Article Type : Research Paper

Abstract :Hetman Mazepa, XVII. yüzyılın son çeyreğinden 1709 yılına kadar Ukrayna topraklarında yaşayan önemli bir figür olmuş ve Ukrayna Kazaklarına yirmi iki yıl boyunca Hetmanlık yapmıştır. Kendi iktidarı döneminde Ukrayna’da büyük siyasi, askeri, ekonomik ve sosyo-kültürel atılımlar gerçekleştirmiş bunun yanında Büyük Petro döneminin iç ve dış politikasında etkin bir role sahip olmuştur. Sağ ve Sol Kıyı Ukrayna’sını birleştirmeyi başarmış ve Ukrayna’nın özerklik statüsünü her daim korumayı amaç edinmiştir. İç politikada ise iktidarını sağlam temeller üzerine oturtmaya gayret etmiştir. 1709 Poltava Savaşı’nda saf değiştirerek İsveç Kralı XII. Karl’ın yanına geçmesi Mazepa’yı Rus tarih yazımında “hainlik ve kötülüğün” sembolü haline getirmiştir. Ukrayna tarih yazımında ve halkın gözünde ise Ukrayna için yaptıklarıyla başarılı bir Hetman olarak anımsanmaktadır. Rus arşiv kaynaklarından hareketle çalışmamızda Ukrayna Hetmanı Mazepa’nın hayatı, siyasi faaliyetleri ve onun döneminde Ukrayna’da yaşanan değişimler ve gelişmeler anlatılmaktadır. Bu çalışmamızdaki amacımız Ukrayna ve Rusya tarihi için önemli bir şahsiyet olan Mazepa’nın Osmanlı İmparatorluğu ile bağlantısını da göz önünde bulundurarak onu Türk araştırmacıların takdirlerine sunmaktır.
Keywords : İvan Mazepa, Ukrayna, Hetman, Rusya, Kazaklar, Starşına, Sağ Sol Kıyılar