Türk Ordusunda Kadının Yeri: Tarihi Perspektiften Bir Değerlendirme

Authors : Erdal KORKMAZ

Pages : 655-682

Doi:10.17752/guvenlikstrtj.1113943

View : 10 | Download : 4

Publication Date : 2022-12-26

Article Type : Research Paper

Abstract :XIX. yüzyıl, dünyada önemli ve geri dönülemez değişikliklerin olduğu bir dönem olmuştur. Özellikle Sanayi İnkılâbı sonucu evrilen dünya düzeni, erkeğin yanında kadının da iş yaşamında yer almasına etki etmiştir. Liberalleşen dünyada kadın hak ve özgürlükleri daha çok gündeme getirilmeye başlanmıştır. Bu durum kadınların, profesyonel olarak çalışma hayatına girmesi ve toplumsal yaşamda daha çok söz sahibi olmasına yol açmıştır. Toplumların geleneksel anlayışları, siyasi gerçeklikleri, hayat felsefeleri veya dini kuralları gibi farklılıklar, ordularında kadın istihdamına yer verilip verilmeme sürecini etkilemiştir. XIX. ve XX. yüzyılda yaşanan insan odaklı değişim ve dönüşüm süreci, dünya toplumlarını olduğu kadar Türk toplumunu da etkilemiştir. Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün başlattığı Türk modernleşmesi, kadının her alanda istihdamını öngörmüştür. Bu durum, kadınlara sosyal, ekonomik ve siyasal hakların verilmesine zemin hazırlamıştır. Atatürk’ün başlattığı bu süreç, İkinci Dünya Harbi sonrasında Türk ordusunda kadınlara yer verilmesine etki etmiştir. Bu değişimde yaşam standardının yükselmesi, toplumsal bakış açısının dönüşümü ve eğitim seviyesinin artması gibi toplumsal refah ve kalkınmaya dönük eylem ve fiillerin etkili olduğu görülmektedir. Bu çalışmada Türk Ordusu’nda kadının yerine tarihi bir perspektiften bakılarak, MSB Arşiv ve Askerî Tarih Daire Başkanlığı insert ignore into journalissuearticles values(ATASE); Arşivi’nden alınan arşiv belgeleri ve tetkik eserler kapsamında konu değerlendirilmiştir. Ayrıca, Türk Ordusu’nda kadın istihdamı ve ilk kadın subayların kimler olduğu ortaya konmuştur. Böylece, toplumsal değişim ve dönüşüm sürecinde cinsiyet farklılıkları gözetilmeden kadının orduda yer almasının önemli olduğu sonucuna varılmıştır. Ayrıca, ilk dönemlerde gönüllülük esası ile orduda görev alan Türk kadınının; değişen siyasal, toplumsal, ekonomik ve teknolojik gelişmelere bağlı olarak profesyonel anlamda askerî platformlarda görev aldığı sonucuna ulaşılmıştır.
Keywords : Ordu, Kadın, Askerlik, Cinsiyet, İstihdam, Army, Woman, Military Service, Gender, Employment