Beyine İlaç Hedeflendirme Stratejileri

Authors : Selin S. DOĞAN, Seçil ÇABAN, Yılmaz ÇAPAN

Pages : 231-250

View : 13 | Download : 7

Publication Date : 2013-06-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Santral Sinir Sistemi SSS bozukluklarında kullanılmak üzere yeni ilaç molekülleri ve tedavilerin geliştirilmesi, beyin mikrodamarlarında bulunan sıkı kavşakların oluşturduğu Kan-Beyin Engeli KBE tarafından kısıtlanmaktadır. KBE, beyni toksik ve zararlı bileşiklerden korurken aynı zamanda çok sayıda ilaç molekülü için de engel teşkil etmektedir. Bu sebeple şizofreni, depresyon ve insomniayı kapsayan küçük bir grup dışındaki SSS hastalıkları KBE sebebiyle tedavi edilememektedir. SSS için ilaç geliştirilmesinde geri kalınmasının nedeni, yeni ilaç keşfi ve hedeflendirmenin iki ayrı disiplin olarak düşünülmesidir. Diğer alanlarda olduğu gibi gelişmenin yakalanabilmesi için temel yaklaşım, yeni ilaç molekülü ve hedeflendirme araştırmalarının beraber yürütülmesidir. Beyne ilaç hedeflendirme stratejileri, kimyasal ve biyoloji temelli disiplinlere dayanan iki gruba ayrılabilir. Geçmiş yıllarda, KBE’ye ilaç hedeflendirmede yapılan çalışmalar kimyasal yaklaşımlar alanında yoğunlaşmaktadır. Ancak günümüzde, biyolojik stratejilere dayanan, beyin kapiller endotel hücrelerindeki spesifik reseptörlere hedeflendirilmiş nanopartiküler sistemlerle umut verici çalışmalar yürütülmektedir. Bu derlemenin amacı, yeni stratejileri daha iyi anlayabilmek için, yürütülmüş önceki çalışmaların izlenmesine ek olarak yeni sistemlerin temellerinin incelenmesidir.
Keywords : İlaç hedeflendirme, kan beyin engeli, reseptör aracılı transport