Readdressing the Painting Programme of the Church of St. Barbara in the Göreme Valley, Cappadocia

Authors : H. Ceylan KARACA

Pages : 615-633

Doi:10.32600/huefd.1053719

View : 7 | Download : 8

Publication Date : 2022-12-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Çalışma, Kappadokia Bölgesi’nde, Nevşehir sınırları içindeki Göreme Vadisi’nde bulunan Azize Barbara Kilisesi’ni konu almaktadır. Kilise bugün birçok kilise, yemekhane ve ek mekanın bulunduğu Göreme Açık Hava Müzesi içerisindedir. Yapı, hem mimari planıyla, hem de aşı boyası motiflerin yoğunluğuyla kendine özgü bir konumdadır. Başka bir evreye ait olan figürlü duvar resimleri, aşı boyası motiflerin üzerini örtmemenin yanı sıra, duvarların aşı boyası motif barındırmayan kısımlarında görülür. Bununla birlikte, neredeyse tüm motiflerin birbirlerinden ayrıntıda farklılaştığı ve belli motiflerin yapının belli noktalarında betimlendiği dikkat çeker. Bu nedenle, motif ve kompozisyonların kilise içinde hiyerarşik olarak konumlandırıldığı, farklı ayrıntıların tüm motiflere kendine ait bir anlam kazandırdığı ve hatta tümünün ‘aşı boyası resim programı’ biçiminde isimlendirilebileceği açıktır. Bu program, kiliseyi ilk kullananlar tarafından kabul edilip anlaşılmış, sonraki dönemde figürlü duvar resimlerini yapanlar tarafından da anlaşılıp korunmuş olmalıdır. Örtü sistemi ve serbest desteklerin yer aldığı bölümle Azize Barbara Kilisesi’ne benzeyen tek örnek aynı müze içerisindeki Çarıklı Kilise’dir. Mimari planlarıyla bu derece benzer, duvar resimleriyle bu kadar farklı iki kilisenin, nasıl organize olduğu kesin olarak bilinmeyen Açık Hava Müzesi’ndeki bir aradalığı ilginçtir. Yine de, detaylı, kendine özgü ve anikonik resim programının sonraki bir dönemde üzerinin kapatılmaması, müze alanının hiyerarşik yapılanması içerisinde kabul gördüğünü gösterir. Bu çalışma, bölgedeki anikonik motif repertuarını, kilisenin mimari planını, İkonoklast dönem ve sonrasının figürlü betimlemeye yönelik düşüncelerini inceleyerek, Azize Barbara Kilisesi’nin müze alanı içerisinde nasıl bir anlama sahip olduğunu ve nasıl bir inanan topluluğu tarafından kullanıldığını değerlendirmeye çalışmaktadır.
Keywords : Kappadokia, Göreme Açık Hava Müzesi, Azize Barbara Kilisesi, aşı boyası bezeme, anikonik sembolizm