Ayetullah Abdulkerim Heiri Yezdi’nin Kum İlmiye Havzası’nın Ortaya Çıkışındaki Etkisi

Authors : Mehmet Deniz KARAKIŞLA

Pages : 315-325

Doi:10.32600/huefd.1193545

View : 19 | Download : 17

Publication Date : 2023-06-21

Article Type : Research Paper

Abstract :Şiilik mezhebinin 8. İmamı olan İmam Rıza’nın kız kardeşi, Fatma’nın türbesinin bulunması sebebiyle Şiiliğin kutsal şehirleri arasında yer alan Kum şehri, medrese eğitimi ve bu medreselerde gerçekleştirilen ilmi çalışmalar açısından da önemli bir yere sahiptir. Meşrutiyet döneminde insert ignore into journalissuearticles values(1906-1911); İran siyasi hayatının demokrasi, meclis ve hukukun üstünlüğü gibi Batı menşeli modern kavramlarla tanışması ve müçtehitlerin mecliste aktif olarak görev yapması, medreselerin de yeni dönem koşulları içinde yenilenmesi gerektiği tartışmalarını da beraberinde getirmiştir. Bu ihtiyaç, ilim havzası kavramının da müçtehitlerin gündeminde yer almasını sağlamıştır. İslam sonrası İran tarihinde ve Şii dünyasında önemli bir yere sahip olan Kum şehrinin ilim havzasına dönüşümü ise Ayetullah Şeyh Abdulkerim Yezdi’nin, Necef şehrinden gelmesi ile olmuştur. Ayetullah Yezdi, Kum şehrinin İran halkının ihtiyaçlarına cevap verebilecek nitelikte olması gerektiği ve Şii Dünyası içinde daha güçlü konuma gelmesi gerektiği görüşünü savunmaktaydı. Ayetullah Yezdi, Kum medreselerini sadece idari ve mali alanlarda güçlendirmemiş, ayrıca eğitim müfredatının da günün şartlarına cevap verebilecek şekilde güncellenmesinin temellerini atmıştır. Şeyh Heiri Yezdi’nin çalışmaları neticesinde Kum medreselerinin, Şii Dünyasında itibarı daha fazla artmıştır Ayrıca, Ayetullah Heiri Yezdi’nin reformları neticesinde Kum İlmiye Havzası, dini çalışmalar ve siyasi alanda daha etkili konuma gelmiştir.
Keywords : İlim Havzası, Kum, Ayetullah Abdulkerim Heiri Yezdi, medreseler, reform