Kāna Allāhu ve lem Yakun Şey’un Gayruhū’ Hadîsi –Rivâyet, Dirâyet ve Akîde Yönüyle–

Authors : Salahuddin B. Ahmed EL-IDLIBÎ

Pages : 47-66

View : 15 | Download : 5

Publication Date : 2011-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Bilindiği üzere, İslâm âlimleri her şeyi yaratanın Allah Teâlâ olduğu, O’nun dışındakilerin de mahlûk olup, arş ve arşın ötesindeki diğer tüm mahlûkâtı Allah’ın yarattığı konusunda icmâ etmişlerdir. Bu Allah Teâlâ’nın arş ve ötesinin yaratılmasından önce de var olduğu anlamına gelmektedir. Sadece Yüce Allah vardı, ne O’ndan başka ne O’nunla ne de O’ndan önce bir şey vardı. Ancak bazı âlimler O’ndan önce hiçbir şeyin olmadığını kabul etmekle birlikte, O’nun dışında başka bir şey olmadığı görüşüne iştirak etmemiştir. Ancak bu görüş reddedilmiştir. Bilindiği üzere İmâm Buhârî iki ayrı tarîkten iki farklı lafızla ‘İmrân b. Husayn hadisini rivâyet etmiştir: bunlardan birisi “ ه ء     و  ن א /Allah vardı, O’ndan başka bir şey yoktu”, diğeri de “ !" ء  و  ن א /Allah vardı, O’ndan önce bir şey yoktu” şeklindedir. Cumhûra göre her iki lafız da mana itibariyle sahîh olup, onlar her iki görüşü de benimsemişlerdir. Yaygın görüşe muhâlefet edenler ise ilk lafzın Allah Resûlü’nün sözü olmadığını, mana ile rivâyet edildiğini iddia ederek, sadece ikinci rivâyeti benimsemiştir. Allah Resûlü’nden rivâyet edilen lafız ikincisi de olsa ilk görüşü savunanların görüşünü etkilemez, zira onlar iki rivâyet biçiminin de gereği olan anlayışı benimsemişlerdir. Şayet Allah Resûlü ilk rivâyeti söylediği sabit olursa bu durumda kendilerinin görüşlerinin kesin doğru, muhâliflerinin görüşünün ise kesin yanlış olduğu ortaya çıkacaktır. Şu halde günümüz araştırmaları iki lafızdan hangisinin tercih edileceği konusunda ne söylemektedir? Sözünde hikmet ve rehberliğinde derde dermân Allah Resûlü’nün hangi sözünü benimsemeliyiz?
Keywords : Allah, Theology, Akīda, Hadith, Kāna Allāhu ve lem Yakun Şeyun Gayruhū