Buhârî’nin el-Câmi‘u’s-Sahîh’indeki Bab Başlıkları Üzerine Yapılan Çalışmalar ve İbnü’l-Müneyyir’in el-Mütevârî’si

Authors : Ayşegül EROĞLU

Pages : 101-123

View : 9 | Download : 6

Publication Date : 2019-06-20

Article Type : Research Paper

Abstract :İslâmî ilimler için İsmâ‘îl el-Buhârî’nin (v. 256/870) el-Câmi‘u’s-Sahîh isimli eseri, Muhammed’in (s.a.v.) mübarek sözlerini derleyen kitaplar arasında, kullandığı hadislerin sıhhat değeri açısından son derece kıymetli bir kaynak niteliğindedir. O, Kur’ân-ı Kerîm’den sonra en güvenilir eser kabul edilmektedir. İmam Buhârî’nin üzerinde pek çok çalışma yapılan eseri el-Câmi‘u’s-Sahîh’te bulunan bab başlıklarını koymadaki özgün yöntemi yıllardır araştırmacıların ilgisini çekmiştir. Bu konuda tespit edebildiğimiz kadarıyla müstakil olarak on üç eser yazılmıştır. Hicrî yedinci asırda İskenderiye’de yaşamış bir âlim olan Nâsiruddîn Ahmed İbnü’l-Müneyyir’in (v. 683/1284) el-Mütevârî ‘alâ ebvâbi’l-Buhârî isimli kitabı bu araştırmalardan sadece biridir. Mütevârî, muhtevâsının zenginliği ve günümüze ulaşan çalışmalar içinde en eski eser olması itibariyle ayrı bir önem taşımaktadır. İbnü’l-Müneyyir, eserinde el- Câmi‘u’s-Sahîh’teki bab başlığı-hadis mutâbakatı/uyumu açısından izaha muhtaç üç yüz yetmiş iki bab başlığı ile altı yüz elli dokuz hadisi ele almış ve bu konu başlıkları ile ilgili çeşitli değerlendirmelerde bulunmuştur. Çalışmamızda el-Câmi‘u’s-Sahîh’in bab başlıklarına dair yazılmış eserler ve onların kısa tanıtımlarına yer verilmiştir. Aynı zamanda İbnü’l-Müneyyir’in Mütevârî’de takip ettiği yöntem ve bab başlıkları ile hadisler arasındaki mutâbakata dair görüşleri sınıflandırılmış, daha sonra eserden alınan örneklerle bu görüşler okuyucunun istifadesine sunulmuştur.
Keywords : Terâcümil Buhârî, el Mütevârî, İbnül Müneyyir, Bab Başlıkları, Hadis