Rivâyet Farklılıklarının Oluşumunda Hoca Tutumunun Etkisi –ez-Zührî Örneği–

Authors : Ataullah Şahyar

Pages : 55-72

View : 50 | Download : 64

Publication Date : 2024-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Hadis rivâyetinde talebenin ezber kabiliyeti, imla kurallarına hâkimiyeti, yazı yazma maha-reti, dikkati, öğrendiğini tatbik etmesi vdğ. pek çok amilin, rivâyetin diğer talebe arkadaşla-rının aktardıklarıyla uyumlu ve aslına uygun bir şekilde eda edilmesinde kritik öneme sahip olduğu bilinmektedir. Fakat bunun ötesinde pek de hesaba katılmayan ve rivâyetin hocadan öğrenildiği gibi eda edilmesinde aynı önemi haiz bir etki unsuru daha bulunmaktadır. O da hocanın hadisi farklı mekânlarda eda ederken içinde bulunduğu ruh haline bağlı olarak sergi-lediği tutum ve davranışlarıdır. Buna bağlı olarak hoca davranışları talebeye intikal eden ri-vâyet farklılıklarının ortaya çıkmasında önemli bir etki unsuru oluşturmaktadır. Çalışmada hoca davranışları ve rivâyet farklılıkları etkileşimi, rivâyet asrının en önemli şahsiyetlerin-den İbn Şihâb ez-Zührî’nin hadis rivâyet ederken sergilediği davranışları ve talebelerinin ay-nı hocadan aynı isnadla aynı hadisi eda ederken nasıl farklı ifadeler kullandığı üzerinde ince-leme yapılmış ve Zührî’den gelen farklı örneklerle iddia edilen konu vuzuha kavuşturulmaya çalışılmıştır.
Keywords : Rivâyet, Zührî, mana ile riveyet, rivâyet farklılıkları, etki