EDITING PROCESS OF THE TRANSLATED TEXT AS A MEANS TO RECOVER THE INTERTEXTUAL GAP: FROM SOUL MUSIC TO RUH MÜZİĞİ

Authors : Ezgi Su DAĞABAK1, Aslı Özlem TARAKCIOĞLU

Pages : 400-416

View : 24 | Download : 9

Publication Date : 2021-09-26

Article Type : Research Paper

Abstract :Bir terim olarak Julia Kristeva tarafından ortaya konan metinlerarasılık kavramı, hiçbir metnin kendisinden önce veya kendisiyle aynı dönemde yazılmış diğer metinlerden tamamen bağımsız olamayacağı nosyonu üzerine kuruludur. Bu fikirden yola çıkarak, yazar ve her bir okurun birbirinden farklı deneyim ve okuma geçmişleri nedeniyle her metnin sonsuz sayıda anlamda yorumlanabileceği sonucuna varmak mümkündür. Bu çalışmada Terry Pratchett’ın Soul Music adlı eserinin Delidolu Yayınları tarafından Ruh Müziği adıyla basılan çevirisi incelenmektedir. Çalışma kapsamında genellikle kabul edildiği şekilde çeviri yoluyla metinlerarası boşluğun daha da açılmasından ziyade, kapatılmasının mümkün olabileceği ileri sürülmektedir. Çalışma Terry Pratchett’ın Soul Music adlı kitabının 2019 yılında Delidolu Yayınları tarafından Ruh Müziği adıyla basılmış olan çevirisini analiz etmektedir. Eserde gerçek hayatta yer alan müzik gruplarının, ünlü kişilerin, film sahnelerinin ve çeşitli edebî eserlerin yanı sıra, kitabın ait olduğu seri olan Diskdünya’nın diğer kitaplarına da çok sayıda gönderme bulunmaktadır. Metinlerarası ilişkileri bu kadar yoğun olan bir eserin diller arası çevirisi hedef ve kaynak dil ve kültürler arasındaki kültürel ve dilsel farklılıklar nedeniyle “diğer metinler”le olan bağlarını yitirme tehdidi altındadır. Bu bağlamda, söz konusu metinlerarası ilişkilerin korunması, eşdeğerliğin bir çeviri elde edilmesi açısından azami önem taşımaktadır. Bu çalışma, çeviri sürecinde yaşanan metinlerarası ilişki kayıplarını incelemekte ve bu kayıpları gidermenin olası yollarına ilişkin çözüm aramaktadır.
Keywords : Metinlerarasılık, Terry Pratchett, Ruh Müziği, Bakhtin, Çeviribilim