ÖKSÜZ KIZ MASALININ MAX LÜTHİ’NİN STİL ANALİZİ YÖNTEMİNE GÖRE DEĞERLENDİRİLMESİ

Authors : Begüm KURT

Pages : 434-448

View : 14 | Download : 6

Publication Date : 2021-09-26

Article Type : Research Paper

Abstract :Masallar; geçmişte üretenleri ve anlatıcıları bilinen ürünlerken anonim haline gelmiş, zamana direnerek sözlü gelenekte aktarım bulmaya devam etmiş, icra ortamı ve iletime bağlı olarak anlatıldıkları toplumun iç dünyasının ve bilinçaltının içine sindiği, ifadede somutlaştırma eğilimi olmakla birlikte soyut olanın yansıma bulduğu ürünlerdir. Dünyada pek çok yerde ve toplulukta anlatım bulan öksüz bir kız, kıskanç bir üvey anne ve onu kötü yaşamından kurtaran bir prensin anlatım bulduğu masalın farklı kültürlerde birçok eş metni bulunmaktadır. Masallar arasında, bilinen en eski örneği Çin’e ait olan İngilizce Cinderella, Almanca Aschenputtel, Fransızca Cendrillon ve Rusça Zoluşka adlarıyla bilinen Külkedisi masalı farklı kültürlerde birçok eş metne sahip olmakla özel bir yere sahiptir. Bu masal varyantları ait olduğu geleneğe dair yerel motifler içerse de masallarda bulunan evrensel değerlerin aktarımı, bu müşterek ifade türünün benzer metinlerle farklı kültürlerde var olmasına neden olmuştur. Söz konusu metinlerden biri de Öksüz Kız masalıdır. Bu çalışmada Türk masal hazinesinden yola çıkarak dünya masal kaynakları arasındaki değerinin tespitine katkı sağlamak ve masalın fonksiyonlarını belirlemek amacıyla Öksüz Kız masalının Max Lüthi yöntemine göre tahlili yapılmıştır. Böylece aynı mesaj için değişik çevre karakterlerinin eylemde bulunduğu Külkedisi ve Öksüz Kız masallarından hareketle farklı dünya görüşü ve yaşam algısı olan toplumların masallar aracılığıyla sıradan olana ne şekilde olağanüstülük özelliği yükledikleri değerlendirilmiştir.
Keywords : Masal, Öksüz Kız, Külkedisi, Max Lüthi Yöntemi, Tahlil