The assessment of poultry welfare using partial least squares-path modelling (PLS-SEM): a modeling the effects of physical activity and stress on growth

Authors : Hamza YALÇİN, Zeki DOĞAN, Sedat ŞEN, Mehmet ÇETİN, Mehmet GÖÇMEN, Abdurrahim KOÇYİĞİT

Pages : 109-119

Doi:10.29050/harranziraat.842308

View : 21 | Download : 9

Publication Date : 2021-03-24

Article Type : Research Paper

Abstract :Kanatlı refahı, insan sağlığı ve hassas bir süreç olan hayvan üretimi ile yakından ilgilidir. Gözlemlenen değişkenleri (yerleşim sıklığı) ölçmek için çeşitli istatistiksel yöntemler mevcut olsa da duygusal, psikolojik durumlar gibi doğrudan gözlemlenmemiş (gizil) değişkenler tipik olarak faktör analizi kullanılarak analiz edilir. Son yıllarda yapısal eşitlik modellemesi (YEM) tarım ve hayvancılık gibi birçok alanda etkin bir şekilde kullanılmaktadır. YEM, doğrudan ölçülemeyen gizli değişkenler arasındaki ilişkilerin bir tahminini sağlar. Kanatlı hayvan refahı üzerine yayınlanan çalışmaların çoğu, gizil değişkenler (büyüme, fiziksel aktivite, biyolojik stres) arasındaki nedensel ilişkileri belirleme ihtiyacını vurgulamaktadır. Burada, çiftlik hayvanlarında biyolojik stres, fiziksel aktivite ve büyüme arasındaki ilişkinin incelenmesi için varyans tabanlı (VT)-YEM analizi kullanılmıştır. Çalışmada, 96 hayvanın bulunduğu üç faktörlü bir model oluşturulmuştur. VT-YEM sonuçları, büyümenin %65.2’sinin bağımsız değişkenler (R2 = 0.652) tarafından tahmin edilebildiğini ve fiziksel aktivitenin (γ = 0.698) büyüme üzerinde biyolojik stresten (γ = 0.176) daha fazla etkiye sahip olduğunu ortaya koymuştur. Ayrıca biyolojik stres (γ = 0.546, R2 = 0.298) ve büyümenin değerlendirilmesinde fiziksel aktivite ana değişken olarak belirlenmiştir. Genel olarak araştırma, YEM’in büyüme ve biyolojik stresin değerlendirilmesi için uygunluğunu göstermiştir.
Keywords : Büyüme, fiziksel aktivite, refah, VT YEM