Bazı yabancı otların yaprak ekstraklarının kök-ur nematodu Meloidogyne incognita üzerinde nematisidal etkilerinin değerlendirilmesi

Authors : Fatma Gül Göze Özdemir

Pages : 500-507

View : 95 | Download : 138

Publication Date : 2024-09-28

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmanın amacı, köygöçüren (Cirsium arvense (L.) Scop.), deve dikeni (Silybum marianum (L.) Gaertn.), sinir otu (Plantago major L.) ve şeytan elması (Datura stramonium)’nın metanol ekstraktının Meloidogyne incognita\'ya karşı toksikolojik potansiyelini in vitro ve kontrollü koşullar altında domates üzerinde değerlendirmektir. Çalışma her bitki için dört konsantrasyon (125, 250, 500 ve 1000 ppm) ile yürütülmüştür. Çalışma tesadüf parselleri deneme deseninde 5 tekerrürlü olarak kurulmuştur. İn vitroda dokuz ml ekstrakt içeren petrilere 20 adet ikinci dönem larva (L2) ml-1 içeren 1 ml süspansiyon eklenmiştir ve 48 saat sonra ölü bireyler sayılarak ölüm oranı kaydedilmiştir. Kontrollü koşullar altında yürütülen denemede nematoda hassas Gülizar F1 domates fideleri saksılara şaşırtıldıktan beş gün sonra her saksıya 500 L2 ile nematod inokulasyonu gerçekleştirilmiştir. Nematod inokulasyonundan 24 saat sonra bitkilerin metanol ekstraktı 30 ml/saksı konsantrasyonda olacak şekilde toprağa uygulanmıştır. Elli gün sonra köklerdeki gal ve yumurta paketleri sayılmıştır. İn vitroda en yüksek L2 mortalitesi tüm bitkilerde 1000 ppm konsantrasyonunda tespit edilmiştir. Bu konsantrasyonda köygöçüren (%81.6), deve dikeni (%85.4) ve şeytan elması (%84.2) bitkilerinin L2 üzerindeki öldürücü etkisi sinir otundan (%67.8) yüksek bulunmuştur. Kontrollü koşullar altında domates köklerinde gal ve yumurta paketi sayısı ortalamasında 1000 ve 500 ppm konsantrasyonları arasında önemli bir fark saptanmamıştır. En düşük gal ve yumurta paketi sayısı ise deve dikeni ve şeytan elması bitkilerinin uygulamalarında belirlenmiş ve %80’in üzerinde baskılayıcı etki bulunmuştur. Çalışmada deve dikeni ve şeytan elması ekstraktının kök-ur nematodunun kontrolünde etkili bir şekilde kullanılabileceği sonucuna varılmıştır.
Keywords : Metanol ekstrakt, Nematisidal etki, Devedikeni, Şeytan elması