Artvin ve Rize İstasyonlarına ait Aylık Toplam Yağış Verilerinin Trendinin Farklı Yöntemlerle Değerlendirilmesi

Authors : Veysel GÜMÜŞ, Oğuz ŞİMŞEK, Muhammed Kürşad AÇAR

Pages : 204-216

Doi:10.46578/humder.1207593

View : 13 | Download : 8

Publication Date : 2022-12-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Artan sera gazı emisyonuna paralel olarak küresel sıcaklık ortalaması da günden güne artmaktadır. Sıcaklıkta meydana gelen değişim başta yağış olmak üzere diğer iklim parametrelerinde değişikliklere neden olmaktadır. Su kaynakları ve tarımsal faaliyetlerin sürdürülebilir olmasında yağışta meydana gelen değişimin belirlenmesi oldukça önemlidir. Bu çalışmada, Doğu Karadeniz Bölgesinde bulunan Rize ve Artvin istasyonlarında 1970-2021 yılları arasında elde edilen aylık ortalama yağış değerlerinde meydana gelen değişimin trendi değerlendirilmiştir. Parametrik olmayan Mann-Kendall insert ignore into journalissuearticles values(MK); ve Spearman Rho insert ignore into journalissuearticles values(SR); yöntemlerinin yanı sıra, Innovative Trend Significance Test insert ignore into journalissuearticles values(ITST); ve Innovative Polygon Trend Analysis insert ignore into journalissuearticles values(IPTA); yöntemleri ile trend analizi yapılmış ve Sen\`s eğim yöntemi kullanılarak trend eğimi belirlenmiştir. Çalışma sonucunda, Rize ve Artvin istasyonlarında SR ve MK yöntemleriyle elde edilen sonuçların benzer olduğu iki istasyonda da birbirleriyle aynı sonuçları verdiği görülmüştür. Ayrıca, bu yöntemlerle yapılan analizler sonucunda ise Rize istasyonunda herhangi bir ayda istatiksel olarak anlamlı artan veya azalan trend belirlenemez iken, Artvin istasyonunda ise sadece iki ayda istatiksel olarak anlamlı artan ve azalan trend belirlenmiştir. ITST ve IPTA yöntemleri ise daha fazla ayda anlamlı trend belirlemişler ve trendlerin çoğunun artan yönde olduğu görülmüştür. Sonuç olarak, IPTA ve ITST yöntemlerinin, MK ve SR yöntemlerine kıyasla trend belirlemede daha hassas olduğu vurgulanmıştır.
Keywords : Aylık toplam yağış, Doğu Karadeniz Bölgesi, Trend analizi yöntemleri, Sen\`in eğim metodu