SALÂH BİRSEL’İN KAHVELER KİTABINA EDEBİYAT-MEKÂN BAĞLAMINDA BİR BAKIŞ AÇISI DENEMESİ

Authors : Özge Nur ÜNAL

Pages : 409-419

View : 8 | Download : 8

Publication Date : 2022-12-28

Article Type : Research Paper

Abstract :Tarihte yer alan en eski milletlerden biri olan Türklerin hayatına 16. yüzyıldan itibaren Anadolu’da dâhil olan kahve içme kültürü sohbetlere ve anılara eşlik ederken kültürel mekân olarak da toplumsal hayatımızdan izler taşır. Yüzyıllardır birçok medeniyete ev sahipliği yapan İstanbul, saltanatının içinde kültürel mekânlara da mesken olmuştur. Kozmopolit bir şehir olan İstanbul’un hafızasında sohbet etme ihtiyacından doğan ve sözlü kültürde de yer bulan kahvehaneler misafirlerinin beklenti ve ilgisine göre kümelenir. Şehir belleğinin kültürel temsili olan kahvehaneler sosyal hayattaki pratikler ve düşünce sistemini yansıtan muhitlerden olmasıyla müdavimlerinin uğrak yeri hâline gelmiştir. Kahve kadar kahvenin içildiği mekân da misafirlerin davranışlarında etkilidir. İşletmecisinin ve müşterisinin özelliklerine göre şekillenen mekân; kültürel bellek ve hafızanın gelecek nesillere aktarılmasında bağlamı oluşturur. Kahvehaneler aynı zamanda kültür ve sanata dayalı geleneğin gelişme mekânlarından biridir. Salâh Birsel’in daha önce birçok çalışmaya konu olmuş eseri Kahveler Kitabı’ndaki unsurlardan biri olan kahvehaneler, mekân ve insan arasındaki somut bağlardandır. Bu çalışmada amaç Salâh Birsel’in özgün üslubuyla derlediği kahvehaneleri dönemin ünlü simalarının ağzından naklen aktarırken edebiyat ve mekân bakış açısında sunmaktır. Kültürel mirasın aktarımında dönemin ünlü edebiyatçılarının da eserlerinde yer bulan kahvehaneler halkbilimi ve halk edebiyatının çalışma sahaları olarak değerlendirilirken bu çalışmada Salâh Birsel’in İstanbul’un en çok ziyaret edilen kahvehanelerini kendi üslubuyla değerlendirdiği Kahveler Kitabı edebiyat- mekân bağlamında incelenecektir. 
Keywords : Kahve, kahvehane, Kahveler Kitabı, Salâh Birsel, Coffe, coffeehouse, Book of Coffees