AHMET YESEVİ TÜRBESİNDE İNANÇ VE UYGULAMALAR

Authors : Hüseyin TÜRK

Pages : 311-325

View : 10 | Download : 8

Publication Date : 2022-12-28

Article Type : Research Paper

Abstract :Orta Asya ve Anadolu’nun her bir köşesinde varlığını sürdüren türbeler ve onlarla ilgili inanç ve uygulamalar, Şamanizm kalıntıları ve atalar kültünün birbirine geçmiş bir görünümünü sergilemektedir. Kazakistan genelinde ve bütün Orta Asya Türk dünyasında dini bakımdan önemli sayılan kişilerin hatıralarını ebedileştirmek amacıyla yapılan türbelerin pek çoğu, mimari bakımından da birer değerdir. Kazakların Müslüman dini yaşamı içerisinde eski Türk inancının etkilerine çok sık rastlanmaktadır. Atalar kültünden kaynaklanan “atalar ruhu” inancı ile birlikte güçlü bir türbe inancı varlığını sürdürmektedir. Kazakistan’da Müslümanlar “atababa”larının ruhlarına çok saygılıdırlar. Atababa kavramı erkek ataları kapsar. Ataerkil bir toplum olan Kazaklar kadın atalar değil erkek olan ataların ruhlarına daha çok saygı duyarlar. Bu yüzden her Kazak, 7 kuşak geriye kadar “atababa”larının soy şeceresini bilmek zorundadır. Ata ruhlarının kendi etraflarında bulunduklarına inanırlar, huzur içinde yatmaları ve kendilerini rahatsız etmemeleri için bazı inanç ve uygulamaları yerine getirirler. Bu nedenle, atalar kültünden kaynaklanan “atalar ruhu” inancı ile birlikte güçlü bir türbe inancı vardır. Özellikle Güney Kazakistan bölgesinde tarafımdan belirlenen toplam 33 türbe bulunmaktadır. Bunlardan en önemlisi ise Hoca Ahmet Yesevi’ye ait olan türbedir. Bu çalışmada Hoca Ahmet Yesevi’ye ait türbede uygulanan inanç ve uygulamalar incelenecek ve tartışılacaktır.
Keywords : Atalar Kültü, türbe inancı, Hoca Ahmet Yesevi, Hoca Ahmet Yesevi Türbesi, Cult of ancestors, shrine faith, Shrine of Hoca Ahmet Yesevi