TÜRKİYE’DE TÜRBE İNANCI

Authors : Hüseyin Türk

Pages : 206-216

View : 57 | Download : 83

Publication Date : 2023-12-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Türkiye kültürel coğrafyasında birbirinden farklı inançlar bir arada yaşamaktadır. Eski Türk inançlarını temel alan halk dininin görünümlerinin yanında devlet kurumları tarafından da temsil edilen yüksek din anlayışına dair unsurlar bir aradadır. Bu sebeple "resmi İslam” ve "heterodoks halk İslam’ı” olarak adlandırılan inanç sistemlerini ayırt etmek güçtür. Bu görünüme en iyi örnek ise türbe inancıdır. Türkiye’deki türbelerde gerçekleşen ibadet esnasında eski Türk dinlerinin kalıntıları olarak varlığını sürdüren inanç ve uygulamalara çokça rastlanılmasının yanında Sünni İslam’a ait birtakım uygulamaların da yapıldığı görülmektedir. Türbe inancı köken olarak atalar kültüne dayanmaktadır. Atalar kültü zaman içinde birtakım değişimlere uğrayarak varlığını sürdürmüştür. Hristiyan toplumlarında "aziz kültü”ne dönüşürken İslam toplumlarında ise "evliya kültü”ne dönüşerek günümüze kadar varlığını devam ettirmiştir. Atalar kültü farklı inanç ve uygulamaların yan yana ve iç içe olduğu bir inanç sistemidir. Türbe inancında atalar kültünün yanında aziz kültü, evliya kültü, Hızır-İlyas kültü ve doğa kültleri bir arada bulunmaktadır. Bu çalışmada Türkiye’deki türbe inancıyla ilgili ilgi çeken inanç ve uygular verilmiş, değerlendirilmiş be tartışılmıştır.
Keywords : Türbe, Ermiş, Alevilik Bektaşilik, heterodoks islam