TÜRKÇE ÖĞRETMENİ ADAYLARININ DİNLEDİĞİNİ ÖZETLEME BECERİLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Authors : Yusuf DOĞAN, Hüseyin ÖZÇAKMAK

Pages : 153-176

View : 12 | Download : 10

Publication Date : 2015-01-21

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmada, Türkçe öğretmeni adaylarının bilgilendirici, öyküleyici ve tartışmacı metinleri özetleme durumları ele alınmıştır.  Çalışma, 2013-2014 eğitim ve öğretim yılında Gazi ve Mustafa Kemal Üniversitesi Türkçe Eğitimi Bölümü’nde öğrenim gören 202 dördüncü sınıf öğrencisi ile gerçekleştirilmiştir. Öğrenci özetleri, başlık yazma, bakış açısını doğru kullanma, anlatım kipini doğru kullanma, önemli bilgiyi seçme, önemsiz bilgiyi silme, metin dışı bilgiye yer vermeme, tutarlı yazma ve kısaltma açısından değerlendirilmiştir. Ayrı2ca özetler; metin türü, cinsiyet, üniversite ve öğretim türü değişkenleri açısından da ele alınmıştır. Bu amaçla bilgilendirici, öyküleyici ve tartışmacı metinlerin her biri için ölçüt özet oluşturulmuş; analizler, araştırmacı tarafından geliştirilen “Özetleme Stratejileri Puanlama Ölçeği” kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Yapılan analizler sonucunda, öğrencilerin genel olarak vasatın üstünde bir başarı gösterdikleri belirlenmiştir. Öğretmen adaylarının; başlık yazma, metin dışı bilgiye yer vermeme, tutarlı yazma ve kısaltma stratejilerini başarılı bir şekilde kullanabildikleri; bakış açısını doğru kullanma, anlatım kipini doğru kullanma, önemli bilgiyi seçme ve önemsiz bilgiyi silme stratejileri konusunda yeterince başarılı olamadıkları anlaşılmıştır. Öğrencilerin, tartışmacı metni özetleme konusunda, bilgilendirici ve öyküleyici metinlere göre daha başarılı oldukları tespit edilmiştir. Çalışmada cinsiyet değişkeni açısından kızların, üniversite değişkeni açısından ise Gazi Üniversitesi öğrencilerinin daha başarılı oldukları belirlenmiştir. Öğretim türü bakımından ise birinci ve ikinci öğretim öğrencileri arasında anlamlı bir farka rastlanmamıştır.
Keywords : Dinleme Eğitimi, Dinlediğini Özetleme Becerisi, Özetleme Stratejileri