YÖRESEL BİR İLETİŞİM DİLİ OLARAK HATAY NİDÂSI: HAAHA

Authors : Sedat CERECİ

Pages : 226-236

View : 11 | Download : 6

Publication Date : 2022-12-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Küçük çalışmalar dışında bilimsel anlamda kapsamlı bir araştırmaya konu olmamış Hatay haahaları, Türkiye’nin özgün yöresel değerlerinden biri niteliğiyle bakir bir tema olarak durmaktadır. Bilimsel literatürde fazlaca çalışılmamış toplumsal nidâ, belirli bir yörede yaşayan halkın kendi yaşam deneyimleri çerçevesinde ürettiği, sese ve söze dayalı iletişim araçlarıdır. Hemen her yöre, tarihsel süreç içinde kendine özgü nidâlar geliştirirken, farklı kültürlerden beslenmiş çokkültürlü yörelerde nidâlar da bazen benzeşmekle, bazen ayrışmakla birlikte, yöre halkının duygu, görüş ve izlenimlerini dile getiren araçlara dönüşmektedir. Kültürel im kapsamında değerlendirilen yöresel nidâlar, belirli anlamlara gelen tek nefeslik seslerden özgün manilere kadar çeşitlilik gösterebilmektedir. Hatay yöresi de yaklaşık 10 bin yıla dayalı tarihi içinde, yüklü kültürel birikimi kapsamında çok sayıda kültürel im üretmiş, bunları yeni kuşaklara da aktararak geleneksel kültürünü yaşatmaya devam etmiştir. Hatay yöresinde “haaha” adı verilen ve Hatay’ın çokkültürlü ortamı çerçevesinde, başta Arapça ve Türkçe olmak üzere değişik dillerde okunan ve içinde bulunulan durumla ilgili izlenimler aktaran haahalar, bir bakıma Hatay yöresinin kültürel nidâsı olarak toplumsal iletişime katkıda bulunmaktadır. Çoğunlukla kına gecelerinde, düğünlerde, sünnet törenlerinde, asker uğurlamalarında, misafirliklerde okunan haahalar, ortamda bulunanların kişiliğine göre de biçim kazanmaktadır. Hatay’ın başlıca kültürel öğelerinden olan haahalar, güzel dileklerden dualara, ibret verici sözlerden bazen müstehcen anlatımlara kadar çeşitlilik göstermektedir.
Keywords : Hatay, haaha, kültür, nidâ, yöre, haha, culture, shout, region