ÖZDEMİRCİ (ÇİVRİL – DENİZLİ) HAVZASININ MORFOTEKTONİK ÖZELLİKLERİNİN CBS İLE BELİRLENMESİ

Authors : İsmail EGE, Selahattin POLAT, Efe İZMİRLİ

Pages : 141-167

View : 12 | Download : 7

Publication Date : 2019-10-23

Article Type : Research Paper

Abstract :ÖZET Anadolu, Alp-Himalaya Kıvrım Kuşağı üzerinde yer alır ve aktif tektoniğin izlerinin çok belirgin olarak gözlenebildiği, oldukça genç tektonik yapılara ve havzalara sahiptir. Fakat bu alanda tektonik jeomorfoloji çalışmaları oldukça yeni sayılacak durumdadır. İyi bir arazi tecrübesi ile çok net olarak gözlemlenen jeomorfolojik özelliklerin sayısal verilerle desteklenmesi, tektonik gelişimin kantitatif olarak ortaya konması, jeomorfoloji çalışmalarını Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) teknolojisi ile farklı bir boyuta taşımaktadır.  Bu çalışmada Büyük Menderes Grabeni’nin Baklan-Dinar bölümü içerisinde yer alan ve oldukça genç bir oluşuma sahip, Özdemirci Havzası’nın jeomorfolojik özellikleri morfometrik analizlerle tespit edilmeye çalışılmıştır. Araştırma alanı yaklaşık olarak 105 km 2’ lik bir alana sahip olan Özdemirci Havzası’na karşılık gelmektedir. Bu çalışma ile bu alanda jeolojik yapı, tektonizma ve diğer etken ve süreçlerin işlemesi sonucu ortaya çıkan Özdemirci Havzası’nın jeomorfolojik özellikleri kantitatif verilerle ortaya konulmaya çalışılmıştır. Çalışmada jeomorfometrik indislerden; hipsometrik eğri – hipsometrik integral (Hi), akarsu uzunluk gradyan indeksi (Sl), vadi genişliği, üçgen yüzey (façeta) indeksi (Pf), dağ önü sinüslük oranı (Smf) hesaplanmış; havzanın jeomorfolojik gelişimi ortaya konulmaya çalışılmıştır. Çalışmada araştırma alanın 5 m çözünürlüklü Sayısal Yükseklik Modeli (DEM), jeoloji verisi ve aktif fay verisi kullanılmıştır. CBS yazılımlarından ArcGIS 10.5 paket programı tercih edilmiştir. Çalışma sonrasında havzanın gelişimi, şekillenmesi üzerinde fayların, tektonizmanın çok aktif olduğu ve oldukça genç oluşumlu bir havza olduğu ortaya konmuştur.
Keywords : Tektonik jeomorfoloji, havzalar, morfometrik analizler