Türkiye’deki Süreli Hemşirelik Dergilerinde Yayımlanmış Araştırmalarda Ölçeklerin Kullanım Biçimleri ve Üretilen Bilgilerin Ölçek Yapısına Uygunluğu

Authors : Zekiye KARAÇAM, Sinem ÖCALAN, Selvinaz ALBAYRAK, Kafiye EROĞLU

Pages : 88-96

Doi:10.54189/hbd.1290649

View : 65 | Download : 61

Publication Date : 2023-09-08

Article Type : Research Paper

Abstract :Giriş: Son yıllardaki hemşirelik çalışmalarında geçerlik ve güvenirliği yapılmış ölçme araçları yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu araştırmanın amacı hemşirelik araştırmalarında ölçeklerin kullanım biçimleri ve üretilen bilgilerin ölçek yapısına uygunluğunun incelenmesidir. Yöntem: Tanımlayıcı nitelikte olan bu araştırma, 01.07.2021 ve 01.09.2021 tarihleri arasında Türkiye’de 2018-2020 yılları arasında süreli yayınlanan 20 adet hemşirelik dergisi üzerinde yapılmıştır. Çalışmada basit rastgele örnekleme yöntemi ile belirlenen 250 araştırmada kullanılan 385 ölçeğin raporlanma özellikleri incelenmiştir. Veriler araştırmacılar tarafından geliştirilen soru formu ile toplanmış ve tanımlayıcı istatistikler ile analiz edilmiştir. Bulgular: Çalışmalarda kullanılan ölçeklerin %96.9’unun araştırmanın amacına uygun olduğu ve %82.3’ünün araştırma amacının ölçek yapısına uygun biçimde yazıldığı belirlenmiştir. Araştırmalarda kullanılan ölçeklerin %84.9’unda ölçek tipi ve %66’sında amacı rapor edilmiştir. Çalışmaların %83.7’sinde özgün ölçek sahiplerine atıf yapıldığı, %11.2’sinde özgün ölçeğe ve %74.8’inde Türkçe formuna ilişkin güvenirlik bilgilerinin yazıldığı saptanmıştır. Çalışmaların %88.3’ünde ölçeğin değerlendirme şekli açıklanmıştır. Ölçeklerin %50.9’unda uygulanma şekli açıklanmış ve %26.5’inde veriler ölçeğin uygulanma şekline uygun toplanmıştır. Ölçeklerin %76.1’inde analizlerin, %76.1’inde bulguların, %37.9’unda özetin ve %46.5’inde metin sonundaki sonuçların ölçeğin değerlendirme şekline uygun rapor edildiği belirlenmiştir. Sonuç: Bu çalışma, hemşirelik araştırmalarında ölçek kullanımı ile ilgili bazı yetersizlerin olduğu sonucu açığa çıkarmıştır. Ölçeklerin orijinal yapısına uygun biçimde uygulanması ve değerlendirilmesi sağlanarak daha nitelikli bilgi üretimine katkı sağlanabilir.
Keywords : Araştırma, Araştırma yöntemi, Bilim, Hemşirelik, Ölçek, Ölçüm aracı