ABDURRAHMÂN BİN ABDULLÂH-I KUDDÛSÎ’NİN TUHFE-Yİ ŞÂHİDÎ ŞERHİ “TUHFETÜ'L-MÜLÛK”

Authors : Şeyma Nur ZARARSIZ

Pages : 161-176

View : 12 | Download : 8

Publication Date : 2017-04-16

Article Type : Research Paper

Abstract :Manzum sözlükler edebiyatımızda genellikle çocukların aruz eğitimine katkıda bulunmak, Arapça-Farsça kelimelerin Türkçe karşılıklarını akıllarında tutmalarını sağlamak, onların dil bilgisi kurallarını öğrenmelerini kolaylaştırmak amacıyla kaleme alınmışlardır. Çalışmamıza konu olan manzum sözlük genelde bu amaçlara bağlı olmak üzere özelde Mesnevî’de geçen bazı kelimelerin anlamlarını vermiştir. XV. yüzyılın başında Konyalı Hüsâm b. Hasan tarafından “Tuhfe-i Hüsâm” adı ile yazılan ilk manzum Türkçe-Farsça sözlüğe nazire olarak yazılan “Tuhfe-i Şâhidî”, Muğlalı İbrâhim Şâhidî Dede tarafından 1515 yılında oluşturulmuştur. Çalışmamızın içeriğini Şâhidî Dede tarafından oluşturulan bu esere 1652 yılında Kuddûsî Abdurrahmân b. Abdullâh tarafından yapılan şerh olan “Tuhfetü’l-Mülûk” oluşturmaktadır. “Tuhfe-i Şâhidî” isimli manzum sözlük kendisine yapılan 60’a yakın şerh ile Klâsik Türk Edebiyatında değerli bir yere sahip olmakla birlikte, özellikle XIX. yüzyılda yapılan baskılarıyla en fazla nüshaya sahip manzum sözlükler arasında başta gelmektedir. Bu şerhlerden birisi de Kuddûsî Abdurrahmân b. Abdullâh’ın Tuhfetü’l-Mülûk’ıdır. Bu makalede manzum sözlükler ile fonksiyonlarından ve onlara yapılan şerhlerin öneminden bahsedilecek, Tuhfetü’l-Mülûk ve şerh metodu değerlendirilecektir.
Keywords : Tuhfetül Mülûk, Manzum Sözlük Şerhi, Manzum Sözlük