MENSUR BİR AŞK VE MACERA HİKÂYESİ: KISSA-İ SEYYİD CÜNEYD VE REŞÎDE-İ ARAB

Authors : Özkan CİĞA

Pages : 275-304

Doi:10.28981/hikmet.413438

View : 11 | Download : 7

Publication Date : 2018-04-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Öz Kıssa-i Seyyid Cüneyd ve Reşîde-i Arab XVI. yüzyılda Farsçadan Türkçeye tercüme edilmiştir. Bu eserin müellifinin kim olduğu hakkında kesin bir bilgiye ulaşılamamıştır. İçinde manzumelerin de yer aldığı mensur olarak yazılmış bu eser, Seyyid Cüneyd ile Reşîde-i Arab arasında başlayan aşkın uzun ve efsanevî maceraya kapı aralamasından meydana gelmiştir. Hikâye, ahlâkî değerleri ve halk inançlarını öğretme, tarih ve insan sevgisini anlatma ve benimsetme açısından oldukça zengin bir içeriğe sahiptir. Hikâyede cin, peri, şeytan, cadı gibi olağanüstü şahıslara yer verildiği gibi dînî ve tarihî şahsiyetler de hikâyenin kurgu dünyasına dâhil edilir. Fantastik öğelerle süslenmiş bu hikâyenin, meddâh anlatım tarzının yanı sıra günümüzde kullanılan bazı anlatım teknikleriyle de işlendiği tespit edilmiştir. Dönemine göre sade bir dille yazılan bu eser, Eski Anadolu Türkçesinin dil hususiyetlerini barındırmaktadır. Hikâye; deyim, atasözü ve özlü sözlerin yanı sıra arkaik kelimeler bakımından da oldukça zengindir. Bu çalışmada, Kıssa-i Seyyid Cüneyd ve Reşîde-i Arab ’ın Türk edebiyatındaki yeri ve önemine kısaca değinilip özeti verildikten sonra eserin müellifi, mütercimleri, yazılış sebebi ve nüshaları hakkında bilgi verilecektir. Anahtar Kelimeler: Kıssa-i Seyyid Cüneyd ve Reşîde-i Arab, Klâsik Türk Edebiyatı, Mensur Hikâye, Tercüme Eser, XVI. yüzyıl. Abstract Kıssa-i Seyyid Cüneyd and Reşîde-i Arab is has been translated from Persian to Turkish language in 16 th century. There is not definite information about the writer of this work. This prosaic story in which poems also exist consists of long and legendary adventure of the love between Seyyid Cüneyd and Reşide-i Arab. The story has got a substantial content in terms of teaching ethical values and folk believes, explicating and adopting the love of history and human. The story involves extraordinary persons such as gin, fairy, devil witch as well as religious and historical persons. It has been confirmed that the story adorned with fantastic items which stretch the imagination came into existence contemporary expression techniques as much as public storyteller style. This story that has been written in quite simple language in proportion to period involves the language features of Old Anatolian Turkish. The story has quite substantial structure in terms of archaic words as well as idiom, proverb and wise sayings. In this study, it will be mentioned about position and importance of Kıssa-i Seyyid Cüneyd and Reşîde-i Arab in Turkish literature and the work will be epitomized shortly and then it will be informed about the writer, translators, transcripts and the reason of being written of the story.         Keywords: Kıssa-i Seyyid Cüneyd and Reşîde-i Arab, Classical Turkish Literature, Prosaic Story, Translated Work, 16 th century.
Keywords : Kıssa i Seyyid Cüneyd ve Reşîde i Arab, Klâsik Türk Edebiyatı, Mensur Hikâye, Tercüme Eser, XVI yüzyıl