MÜNŞEÂT-I NÂBÎ'NİN DİL VE ÜSLUP ÖZELLİKLERİ

Authors : Mustafa ÖZTÜRK

Pages : 132-153

View : 14 | Download : 9

Publication Date : 2018-10-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Nâbî, sadece şiirde değil, nesir alanında da söz sahibi bir sanatkârdır. Divan nesrinin en önemli örneklerinden biri olarak kabul edilen Münşeât-ı Nâbî adlı eseri, ihtiva ettiği ustalıklı dil ve üslup özellikleriyle bunun en önemli kanıtıdır. Türk edebiyatındaki münşeâtlar sınıflandırmasında edebî münşeâtlar grubuna dâhil edilen Münşeât-ı Nâbî , sahip olduğu dil ve üslup özellikleriyle 17. yüzyıl sanatkârâne nesir üslûbunun da önemli nümunelerindendir.                 Eserde yer alan mektupların yüksek kültür seviyesine sahip insanların bilgi, görgü, eğitim, edebî birikim ve beklentilerinin dikkate alınarak kaleme alınmış olması eserin en dikkat çeken dil ve üslup özelliklerindendir. Eserde, sanatkârâne nesrin özelliklerine bağlı olarak önemli oranda Arapça ve Farsça kelime ve tamlamalara yer verilmiştir. Söz dizimi ve morfolojik unsurların dışındaki bütün alanlarda bu iki dilin Türkçeye oranla ağırlığı hissedilmektedir.                 Nâbî'nin, eserdeki dili gibi, üslûbunun da mükemmel olduğu görülmektedir. Fakat çoğu zaman, ifâde etmek istediği merâmı düz ve yalın bir biçimde değil de, dolaylı bir yoldan ifâde etmeyi tercih ettiği görülmektedir. Eserdeki yazışmalarda, muhâtabın mesleki ve sosyal konumuyla beraber ilmî ve kültürel seviyesinin de dikkate alındığı anlaşılmaktadır. Mektuplarda, merâma uygun kelime kadrosunun kullanıldığı ve küçük bir merâmın ifâde edilmek istendiği durumlarda ise mektupların son derece kısa tutularak yalın ve doğrudan bir üslup kullanıldığı dikkat çekmektedir. 
Keywords : Nâbî, nesir, Münşeât ı Nâbî, mektup, dil ve üslu