SOSYAL HAYATA BAKAN YÖNÜYLE NEDİM’İN RAMAZANİYYESİ ÜZERİNE BİR İNCELEME

Authors : Hulusi EREN

Pages : 147-164

Doi:10.28981/hikmet.528645

View : 12 | Download : 10

Publication Date : 2019-04-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Divan şiirinin öteden beri dile getirilen toplumdan ve sosyal hayattan uzak olduğu görüşü, bu şiirlerin ayrıntılı olarak incelenmeyişinin bir sonucudur. Ancak bu görüşün aksine, Divan şiirinin birçok türünde toplumun dinî, sosyal ve ruhî yansımalarını görmek mümkündür. Zira Divan şairleri de bir birey olarak toplumun içinde bulunmuş, toplumsal yaşamı kelimeler tanıklığında birer tarihî belge niteliğinde olan şiirlerine yansıtmışlardır. Bu bağlamda İslam dininde önemli bir yer arz eden ramazan ayı da şiirlere konu edinilmiş ve yüzyıllar boyu işlenegelmiştir. Divan şairlerinin ramazan ayı vesilesiyle padişahlara, devlet büyüklerine veya hâmîlerine sundukları ve nesib bölümünde ramazanı anlatan Ramazaniyyeler, kaside nazım şekliyle yazılan şiirlerdir. Edebiyatımızda XVII. yüzyıldan itibaren yazılmaya başlanan Ramazaniyyeler, XVIII. yüzyıl ve sonrasında yaygınlaşır. Enderûnlu Fâzıl on üç kaside ile bu türün en fazla örnek veren şairidir. Bu tür kasidelerde sosyal hayatı ilgilendiren birçok konuya rastlamak mümkündür. Ramazan ayı iftar, sahur, oruç, kandil ve bayram gibi kavramlar etrafında dinî yönünün yanısıra kültürel ve folklorik taraflarıyla da ele alınır. Bu yönüyle Ramazaniyyeler, yazıldığı dönemde meydana gelen olaylara ayna tutar ve bunların toplumdaki yansımaları hakkında okuyucuya önemli ayrıntılar sunar. Ramazaniyye türünde eser veren şairlerden birisi de Nedim’dir. Bu çalışmada XVIII. yüzyılın önemli şairlerinden Nedim’in Ramazaniyyesi tematik ve yapısal açıdan incelenerek sosyal hayata bakan yönüyle ele alınacaktır. 
Keywords : Divan Şiiri, Kaside, Sosyal Hayat, Ramazaniyye