BİLİNMEYEN BİR GÜL KASİDESİ: AYINTABLI REŞİD’İN GÜL KASİDESİ VE ŞERHİ

Authors : Zeliha AÇAR

Pages : 272-301

Doi:10.28981/hikmet.581793

View : 8 | Download : 8

Publication Date : 2019-10-31

Article Type : Other Papers

Abstract :Gül, klasik şiirin biricik remizlerindendir. Bazen sevgiliyi sembolize eder, dikenleri bu bağlamıyla rakip olur. Bazen bülbülün feryat ve figanına kayıtsız kalır, maşukluk cilvesini kullanarak gayret kılıcıyla bülbülün canına kıyar. Bahçede şah olur, diğer çiçeklere hükmeder. Bazen de Hz. Peygamber’in mübarek terine telmih unsuru olarak kullanılır. Aynı geleneğe bağlı şairlerin şiirleri, aynı kaynaktan beslendiğinden şairin, sanatını gösterebilmesi için farklı bir üslupta benzer şeyleri söylemesi gerekmekteydi. Bu sebeple şairler geniş hayallere sahip “redif”leri kullanmayı tercih etmekte ve şiirini de o redifin ekseninde kurmaktaydı. Redif için seçilen kelimeler, genel olarak geniş bir imgelem gücüne sahip olan bahçe ve bahçeye dair unsurlardan seçilmekteydi. Bahçedeki konumu (çiçeklerin şahı) ve seçkin vasıflarından ötürü “memduh”a gül üzerinden hitap etmek de gelenek olmuştur. Necâtî ile başlayan Fuzûlî ile devam eden “Gül Kasidesi” ananesinin son halkalarından biri de Antepli şair Reşid’in gül kasidesidir. Türk edebiyatında yazılmış olan gül kasideleri incelemesi yapıldı fakat bu gül kasidesine rastlanmadı. Adı geçen şiire elde bulunan “şuara mecmuası”nın dışında hiç bir yerde rastlanmamıştır. Ayıntablı Reşid’in XIX. yüzyılda yazmış olduğu “Gül Kasidesi”nin tanıtımı daha önce üzerinde hiçbir ilmi çalışma yapılmamış olması bağlamında önemlidir. Bu çalışmanın amacı varlığı bilinmeyen bir “gül kasidesi”nin tanıtımını yapıp, şiiri şerh etmektir.
Keywords : Ayıntablı Reşid, gül kasidesi, XIX yüzyıl, şerh