VİŞNEZÂDE İZZETÎ MEHMED EFENDİ (Ö. 1092/1681): KAZASKER, ŞÂİR VE HÂMÎ

Authors : M. Fatih ÇALIŞIR

Pages : 179-192

Doi:10.28981/hikmet.1038067

View : 12 | Download : 6

Publication Date : 2021-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :On yedinci yüzyılın ikinci yarısında Şam, Mısır, Bursa ve İstanbul kadılıklarından sonra Anadolu ve Rumeli insert ignore into journalissuearticles values(iki kez); kazaskerlikleri yapmış olan şâir ve hâmî Vişnezâde İzzetî Mehmed Efendi insert ignore into journalissuearticles values(1039/1629 – 1092/1681);, birçok şeyhülislam, kadıasker, kadı, müderris ve şâir yetiştiren “Bayramzâdeler” ailesine mensuptur. İzzetî Mehmed Efendi, ailesinin birçok ferdi gibi bulunduğu ilmî ve idarî makamlarda edindiği nüfuz ve itibarı konağında ilmî toplantılar düzenlemek ve kabiliyetli gördüğü kişileri desteklemek suretiyle diğerleriyle paylaşmıştır. İzzetî Mehmed Efendiʼnin ilmî hâmiliğinden istifade edenler arasında Zekî Ahmed Efendi, Coğrafyacı Ebû Bekir bin Behram ed-Dımeşkî, Tezkireci Abdülhalim Efendi, Ders-i ʿâm Benli Mustafa Efendi, İshâkzâde Şeyh Mehmed Efendi, Hezârfen Hüseyin Efendi ve Muhammed Emîn Muhibbî gibi dönemin önde gelen ilim ve kültür adamları bulunmaktadır. Bu makalede İzzetî Mehmed Efendiʼnin hayatı, şairliği ve kültürel muhiti üzerinde durulacak ve Osmanlı Devletiʼnde ilmî ve kültürel hâmiliğin hem hâmî, hem mahmî açısından ne kadar önemli olduğu İzzetî Mehmed Efendi örneği üzerinden yeniden vurgulanacaktır.
Keywords : Vişnezâde İzzetî Mehmed Efendi, Kâtib Çelebi, Ebû Bekir bin Behram ed Dımeşkî, Hezârfen Hüseyin Efendi, Muhammed Emîn Muhibbî, Antoine Galland, on yedinci yüzyıl Osmanlı Devleti, hâmilik