TOPLUMSAL CİNSİYET BAĞLAMINDA SOSYAL VE KÜLTÜREL MEKÂN OLARAK YAYLA; ÇAĞLAYAN YAYLASI ÖRNEĞİ

Authors : Ergin ALTUNSABAK

Pages : 322-335

Doi:10.28981/hikmet.1115458

View : 16 | Download : 7

Publication Date : 2022-10-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Yaylacılık, genel itibariyle ekonomisi hayvancılığa dayanan köylerin yaz aylarında daha geniş ve bol otlaklara ulaşmak için gerçekleştirdiği bir faaliyettir. Ancak bu çalışmanın örneklemi olan Kars’ın Çağlayan Köyü’nün yaylasında yapılan gözlem ve yaylaya çıkan kadınlarla yapılan derlemelerden hareketle, yaylanın ekonomik işlevi ile birlikte köylü kadınlar için sosyal ve kültürel bir işlevinin de olduğu kanısına varılmıştır. Bu nedenle yaylacılık faaliyeti toplumsal cinsiyet çalışmaları bağlamında da ele alınabilir. Yaylacılık yapan kadınlar, yılın yaklaşık iki ayını yaylada geçirmektedirler. Bunun haricinde ise köyde yerleşik bulunmaktadırlar. Bu kişiler köylerde ulaşımın, barınmanın kolaylıklarından faydalanan insanlar olmalarının yanı sıra akıllı telefon, televizyon gibi ürünlerin de kullanıcılarıdırlar. Araştırmanın yapıldığı yaylada ise elektriğin bulunmadığı gibi barınma, ulaşım ve iletişim gibi alanlarda da güçlükler yaşanmaktadır. Bu güçlükleri yaşasalar da yaylacılık faaliyetine katılan kadınların ifadelerinden yaylada daha fazla vakit geçirmeyi köyün veya kentin imkânlarına tercih ettikleri anlaşılmaktadır. Buradan hareketle öncelikle yaylacılık faaliyetine katılım sağlayan kadınların bahsedilen zorluklara rağmen orada bulunma arzularının nedeni sorgulanmaktadır. Bu sayede ekonomik öneminin yanı sıra kadınlar için yaylanın sosyo-kültürel işlevi de açığa çıkmaktadır. Bu değerlendirmeler, kadınların yaylada diğer mekânlardan farklı olarak gerçekleştirdikleri faaliyetler göz önünde bulundurularak gerçekleştirilmektedir. Böylece yayladaki kadınların köye göre toplumsal cinsiyet rollerinin alanını genişlettiği de söylenebilir. Sonuç olarak alandan edinilen verilerden hareketle zorluklarına rağmen kırsaldaki kadınlar için yaylacılığa olan motivasyon, ekonomik işlevinin yanı sıra kadınların buradaki toplumsal cinsiyet rollerinin çoğalmasından ve sosyo-kültürel bir mekân olmasından gelmektedir.
Keywords : Kadın, Mekân, Toplumsal Cinsiyet, Yayla, Çağlayan Köyü