"KORKARIM YOL OLUR" ADLI BEKRİ MUSTAFA FIKRASINI KIRIK CAM(LAR) TEORİSİ BAĞLAMINDA OKUMA DENEMESİ

Authors : Sezai Demirtaş

Pages : 371-378

Doi:10.28981/hikmet.1330158

View : 139 | Download : 124

Publication Date : 2023-10-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Fıkralar, halk anlatı geleneğinin toplum gerçekliğinden yoğun şekilde beslenen türlerinin başında gelir. Oluştukları/şekillendikleri toplumun sosyokültürel birikimiyle maksimum seviyede etkileşim içinde olan fıkralar, mevcutla (hâlihazır) olması gereken (ideal) arasında yaşamını sürdürmeye çalışan insanların kendilerini ifade etme imkânı buldukları toplumsal bir mecradır. Merkezinde insan-toplum ilişkilerinin yer aldığı bu mecrada, toplumların bir arada yaşaması için gerekli uyumu bozarak insanları huzursuz eden düşünce ve davranışlar kendine yer bulabilir. Toplum düzeninin bozulmasına sebep olan yaklaşımların güldürürken düşündürdüğü, düşündürürken eleştirildiği fıkralar, insanlara açık ve örtük mesajlar verir. Bu çalışmaya konu olan Bekri Mustafa fıkrası da toplum düzenine dair içerdiği mesaj(lar)la dikkat çekecek mahiyettedir. Korkarım Yol Olur adlı Bekri Mustafa fıkrasının kırık cam(lar) teorisi adıyla bilinen ve suçu önlemek suretiyle toplum düzeninin sağlanmasını amaçlayan kriminoloji teorisinin ortaya koymuş olduğu yaklaşımla birlikte değerlendirildiği bu makale, fıkrada karşılaşılan yaklaşımın kriminoloji teorilerinde bilimsel bir açıklamayla yeniden ortaya konulduğunu gösteren sosyokültürel bir okuma çabasının sonucudur.
Keywords : Fıkra, Bekri Mustafa Fıkraları, Kırık Cam lar Teorisi