SİHÂM-I KAZÂ’DA HASIM-DOST İKİLEMİ BAĞLAMINDA RUH VE KARAKTER TASVİRLERİ

Authors : Gamze Ünsal Topçu, Nevzat Engin

Pages : 165-186

Doi:10.28981/hikmet.1338035

View : 127 | Download : 150

Publication Date : 2023-10-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Klasik şiir geleneği içerisinde âşık, mâşuk ve rakîb üçgeni ön plana çıkan tematik konulardandır. Dolayısıyla bu üçgenin bize sunduğu mazmunlar zihin dünyamızda bir resmin şekillenmesine vesile olurlar. Manzumelerde yer alan somut-soyut yahut canlı-cansız her nesne tasvir edildiği sürece var olurlar. Ancak klasik şiirdeki kişiler daima tek düze ve sınırlandırılmış bir çerçeve içerinde verilmez. Bir kişiyi tasvir ederken sadece fiziki yönünü kelimelerle resmedip kişiyi gözümüzde canlandırma yoluna gitmez. Kişiyi karakter yönüyle de tasvir etmeyi tercih eder. Şiirin tabiatı gereği kişi ister övülsün isterse yerilsin, bu övgüye ve yergiye konu olan dış görünüşünün yanı sıra kişinin karakter ve kişiliğidir. Klasik şiirde asıl olan kişinin sahip olduğu meziyetler, kahramanlıklar, cesaret ve iç âleminde kopan fırtınalar hep maddeden öte ruh ile ilgili bir durumdur. Şair insanın ruhsal boyutu ve karakteri ile ilgilenir. Klasik Türk şiirinde fizik ve metafizik ilişkisinde karakter yönü ya methiyelere konu olup alkışlanmış ya da hicve malzeme olup yerilmiştir. Bu çalışmada Nef’î’nin Sihâm-ı Kazâ adlı eserinde ön plana çıkan dost-hasım ikilemesi özellikle ruh tasvirleri doğrultusunda incelenecektir.
Keywords : Nefî, Sihâm I Kazâ, Hasım Dost İkilemesi, Ruh Tasviri