KASTAMONULU LATÎFÎ VE DİYARBAKIRLI ALİ EMÎRÎ’NİN “KİTÂB” REDİFLİ ŞİİRLERİ (MUKAYESELİ OKUMA)

Authors : İdris Kadıoğlu

Pages : 149-165

Doi:10.28981/hikmet.1504339

View : 77 | Download : 90

Publication Date : 2024-09-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmada “kitâb” redifli iki şiir üzerinde durulmuş, bu şiirler üzerine mukayeseli okumalar yapılmış, şiirler şekil ve içerik yönünden incelenmiştir. Çalışmanın amacı farklı yüzyıllarda yaşamış olan iki şairin aynı vezin ve kafiyedeki, aynı konulu şiirlerini karşılaştırmaktır. Latîfî’nin “kitâb” redifli şiiri yazmış olduğu kendi tezkiresinin (Tezkiretü\'ş-Şuarâ ve Tabsıratü\'n-Nuzamâ) yazılış sebebi bölümündedir. Toplam yedi beyitlik bu şiirde Latîfî (ö. 1582), kitaba duyduğu sevgiyi dile getirmiştir. Son asır edebiyat ve tarih araştırmacısı divan şairi Ali Emîrî (ö. 1924) de “kitâb” redifli üç şiir kaleme almış ve bu şiirleri divanında bir arada sunmuştur. Ayrıca yazmış olduğu tezkirede (Tezkire-i Şuarâ-yı Âmid) otobiyografisini yazmış, sonuna da on üç beyitlik “kitâb” redifli bir şiir eklemiştir. Ali Emîrî’nin yazdığı “kitâb” redifli bu şiir, şekil ve içerik yönünden Latîfî’nin “kitab” redifli şiiriyle benzerlikler arz etmektedir. Dolayısıyla bu şiirlerin nazire şiirler olduğunu, Latîfî’nin “kitâb” redifli şiirine Ali Emîrî’nin nazire yazdığını söyleyebiliriz. Çalışmada önce Latîfî ve tezkiresi hakkında kısa bilgi verilmiş ardından eserdeki “kitâb” redifli şiir incelenmiştir. Sonra Ali Emîrî ve tezkiresi hakkında özet bilgi sunulmuş ardından eserdeki “kitâb” redifli şiir aynı yöntemle incelenmiştir. Çalışmada iki tablo yer almaktadır. Birinci tabloda iki şairin şiirleri karşılaştırılarak okunmuş ve beyitlere anlam verilmiştir. İkinci tabloda âşık-sevgili kelimeleri bağlamında “kitab” redifli şiirlerin kelime örüntüleri çıkarılmıştır. Tablolarla ilgili yorum ve değerlendirmeler yapılmış, sonuç ve kaynakça yazılarak çalışma tamamlanmıştır. Ekler bölümünde Tezkire-i Latîfî (el yazması) ve Tezkire-i Şuarâ-yı Âmid (matbu)’deki “kitâb” redifli şiirlerin fotoğraflarına yer verilmiştir.
Keywords : Latîfî, Ali Emîrî, kitap, şiir, mukayese