16. YÜZYIL TEZKİRELERİNDE NAZİRE İLE İLGİLİ KAVRAMLAR VE NAZİRECİLİK GELENEĞİ

Authors : Elif Sakarya

Pages : 427-457

Doi:10.28981/hikmet.1509797

View : 91 | Download : 122

Publication Date : 2024-09-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Nazire veya nazirecilik en genel tanımı ile vezin, kafiye ve ölçü birlikteliği göz önünde bulundurularak bir şiirin benzerini ve aynı zamanda ondan daha iyisini yazma işlemidir. Nazire eğitim faaliyeti veren, şiir geleneğinin devamlı olmasını sağlayan ve devrin şairlerini yetiştiren önemli bir okul işlevi de görmektedir. Bu şair yetiştirme görevi gören okulda şairler zemin şiir şairini geçme arzusu, gereklilik görme, meydan okuma ile dostluk gösterme gibi çeşitli sebeplerle nazireler kaleme alarak kendilerini göstermektedir. Bu çalışmada bu sebeplere de değinilerek 16. yüzyılda kaleme alınan yedi tezkirede nazire kavramı ve nazire ile ilgili diğer kavramlardan olan nakize, cevap, müşâare ve tazmin ele alınmıştır. Nazire, nazire mecmuaları ile nazirelerin yazılma sebeplerine değinilmesinin ardından nazire ile ilgili kavramlar ve bu kavramların tezkirelerdeki kullanımları tespit edilmiş ve yapılan tespitlerin ardından konu örnekleriyle birlikte açıklanmıştır. Müstakil bir biçimde ele alınarak kullanımlarının netleştirilmesinin amaçlandığı kavramların incelenmesinden sonra nazirecilik geleneğinden bahsedilerek eserlere yazılan nazireler ve şiirlere yazılan nazireler olarak iki temel ayrıma gidilmiş ve bu kısımda şairlerin nazire yazma sebepleri de ortaya konulmaya çalışılmıştır.
Keywords : nazire, nazire geleneği, nazire mecmuaları, tezkireler