ALİ EMÎRÎ DÎVÂN’INDA BİLİMSEL VE TEKNOLOJİK GELİŞMELER

Authors : Abdulhakim Tuğluk

Pages : 123-148

Doi:10.28981/hikmet.1513557

View : 106 | Download : 110

Publication Date : 2024-09-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Diyarbekir’in Türk edebiyatına armağan ettiği mümtaz şahsiyetlerden biri olan Ali Emîrî Efendi edebiyat tarihi, tenkit ve süreli yayınlar konusundaki çalışmalarının yanı sıra hacimli bir divan tertip etmiştir. Klasik şiir zevkinin son bayrak taşıyıcılarından olan Ali Emîrî, şiirlerinde geleneğe bağlılığının yanında asrının kimi ilmî ve ictimai meselelerine de duyarsız kalmamıştır. Şiirlerinde telgraf, telsiz telgraf, telefon, şimendifer, tayyare, fotoğraf, elektrik gibi insan hayatını kolaylaştıran gelişmelere yer veren Ali Emîrî gazete, saat kulesi, baraj, kız mektepleri, darülfünun, sanayi, ticaret, ziraat gibi konulara da yer vermiştir. Gazete üzerine müstakil bir kaside, telsiz telgraf ile alakalı müstakil bir gazel neşreden Ali Emîrî divanının muhtelif yerlerinde terakkinin, gayret ve çalışmanın önemine dikkat çekmektedir. Teknik imkânların insan aklının ve gayretinin bir meyvesi olduğunu ve bunların Allah’ın kudretine delil olduğunu şiirlerinde dile getiren şair, insan yaşamını kolaylaştıran ilmî ve ictimai imkânları övmüş ve bu hususta teşviklerde bulunmuştur.
Keywords : Ali Emîrî, bilim ve teknik, sosyal yaşam, yenilik