DÎVÂNU LUGÂTİ’T TÜRK’TE ÇOCUKLARLA İLGİLİ KULLANILAN SIFATLAR VE BU SIFATLARIN TÜRKİYE TÜRKÇESİNDEKİ DURUMU

Authors : Halil İbrahim Gemici

Pages : 346-366

Doi:10.28981/hikmet.1336803

View : 73 | Download : 90

Publication Date : 2024-04-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Dîvânu Lugâti’t-Türk Türk dili tarihi açısından son derece önemli bir eserdir. Bu eser Türk kültürü ve kavimleri hakkında oldukça değerli bilgiler vermesinin yanı sıra zengin söz varlığı ile Türk dili bağlamında başvurulabilecek en kapsamlı kaynaklardan biridir. Eser içerisinde pek çok kavram grubuyla ilgili sözcüklere rastlanır. Bu kavram gruplarından birini de çocukla ilgili dil malzemesi oluşturur. Bu çalışmada Dîvânu Lugâti\'t-Türk’te çocuklarla ilgili kullanılan sıfatlar ele alınmıştır. Öncelikle Dîvânu Lugâti\'t-Türk\'te çocuklarla ilgili kullanılan on bir adet sıfat tespit edilmiştir. Bu sıfatlar “tek başına kullanılan sıfatlar” ve “ogul/kız ismiyle beraber kullanılan sıfatlar” olmak üzere iki gruba ayrılmıştır. Daha sonra bu sıfatlar tarihî-karşılaştırmalı yöntemle incelenmiş ve sıfatların Türkiye Türkçesindeki durumları değerlendirilmiştir. Böylece Dîvânu Lugâti\'t-Türk’te çocuklarla ilgili sıfatların görünümü ve kullanımı hakkında genel bir yoruma ulaşılmaya çalışılmıştır.
Keywords : Dîvânu Lugâti, Türkiye Türkçesi, tarihî karşılaştırmalı yöntem, çocuk, sıfat