YENİ TESBİT EDİLEN “ZÜĞÜRTLÜK DESTANI”NIN KARAC’OĞLAN’IN BİYOGRAFİSİNE KATKILARI

Authors : Erhan Çapraz

Pages : 273-294

Doi:10.28981/hikmet.1433930

View : 64 | Download : 239

Publication Date : 2024-04-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Karac’oğlan, Töreli Türk Edebiyâtı’nda 16. yüzyılda yaşadığı kabul edilen ve aynı zamanda gelenek de kuran töreli bir halk ozanıdır. Fakat kendisi ve eserleri, daha ziyade sözlü kültür ortamında yer aldığı içün ona ait her türlü bilgi ve belge sadece bu ortamın imkânları dâhilinde aktarılabilmiştir. Dolayısıyla cönkler ve mecmualar, bu ortamın yegane kaynakları olmaları bakımından eşsiz bir ehemmiyeti haizdir. T. C. Kültür Bakanlığı’nın yazmalar sitesindeki katalogda bir araştırmamız esnasında tesadüfen bulduğumuz ve Balıkesir İl Halk Kütüphanesi’ndeki bir cönkte yer alan Karac’oğlan’ın “Züğürtlük Destanı”, yazımız sayesinde ilk defa alanın dikkatlerine sunulmaktadır. Destanda Karac’oğlan’ın züğürtlüğü söz konusudur. Bu yönüyle de destan ona dair çok kıymetli verileri taşır. Bir kerre bu destan sayesinde onun İslâmbol’a gidip orada da ibdâ ve icrâlarda bulunduğu açıkça ortaya çıkmaktadır. Destana göre ömrünün son demlerini fakr u zaruret içerisinde geçirmiştir. Yine destan, döneminin (16. yüzyıl) sosyo-ekonomik durumuna yönelik de bize bazı ipuçları verir. Asıl en kıymetli husus ise onun daha önce ele aldığımız Karac’oğlan ile İsmikan Sultan’la başlayan hikâyesi bu züğürtlük destanıyla da bir nevi son bulmaktadır.
Keywords : Töreli Türk Edebiyâtı, âşıklık geleneği, destan, züğürtlük destanı, Karacoğlan