Bir Kur’an Üslubu Olarak Şarta Bağlanan Hüküm Üzerinden İmkânsızlığın İfade Edilmesi

Authors : Soner AKSOY

Pages : 279-306

Doi:10.14395/hititilahiyat.669141

View : 15 | Download : 7

Publication Date : 2020-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Belli bir mekân ve zaman aralığında nâzil olan Kur’an, Allah’ın iradesinin dilsel bildirimidir. Bütün insanlığın muhatap kılındığı bu dilsel bildirim hiç kuşkusuz Arap dilinin imkân ve sınırları içerisinde varlık kazanmıştır. Dolayısıyla “Her dilsel bildirim, varlık kazandığı bağlam ve bütünlük doğrultusunda anlam kazanır.” gerçeğini dikkate aldığımızda ilahî kelamın doğru anlaşılmasında Arap dili ve bu dilin ifade özellikleri merkezi bir konuma sahiptir. Arap dilinin ve Kur’an’ın temel ifade özelliklerinden birisi ise şart cümleleridir. Bu bağlamda yapacağımız çalışmanın temel gayesi genellikle imkân vurgusu içeren şart ifadelerinin Kur’an’da bir üslup olarak imkânsızlık bağlamında kullanıldığını tespit etmek ve bu şekilde Kur’an üslubunun anlaşılmasına katkı sunmaktır. Bu amaç doğrultusunda ilk olarak Kur’an’ın şart üslubunun anlaşılmasını kolaylaştırmak için Arap dilinde ve Mantık ilminde şartlı ifadelerin nasıl bir anlam çerçevesinde kullanıldığı üzerinde durulacaktır. Daha sonra Kur’an’da hükmün şarta bağlanması meselesine değinilerek, ayetler örnekliğinde şarta bağlanan hüküm üzerinden imkânsızlığın ifade edilmesi üslubu incelenecektir. Bu çalışmada Kur’an’da birçok ayette imkân vurgusu anlamında kullanılan şartlı ifadelerin, bir Kur’an üslubu olarak bir kısım ayetlerde imkânsızlık vurgusu bağlamında kullanıldığı sonucuna ulaşıldı. Bu tespitin Kur’an’ın üslup düzeyinde anlaşılmasına katkı sunacağı gibi, imkânsızlık vurgusu içeren şartla ilgili ayetlerin lafzından anlaşılacak yanlış okumaların ve manaların önüne geçeceği kanaatindeyiz.  
Keywords : Tefsir, Kuran, Dil, Üslup, Şart, İmkânsızlık