Dini İstismara Açık Bilgi Kaynağı Olarak “Ayrıcalıklı Bilgi”: Keşf, İlham ve Rüya –Felsefi Bir Analiz-

Authors : Latif TOKAT

Pages : 387-410

Doi:10.14395/hititilahiyat.378899

View : 13 | Download : 8

Publication Date : 2017-12-30

Article Type : Research Paper

Abstract :İslam düşüncesinde bilginin üç temel kaynağının olduğu kabul edilir. Bunlar, haber bilgisi, aklî  bilgi ve duyu bilgisidir. Haber bilgisi kelimenin dar anlamıyla bir insan olarak sadece peygambere  özgü bilgi çeşididir ve kaynağı Tanrı’dır. Ancak bir insan olarak peygamberlerin böyle bir bilgiye  sahip olmaları başka insanların da aynı kaynaktan bilgi edinmelerinin mümkün olabileceği fikrine  yol açmıştır.  Adı, keşf, ilham ve rüya yoluyla bilgi edinme olarak anılsa da, aslında peygamber dışındaki  insanların sahip olduğu bu bilginin gördüğü muamele vahiy bilgisinden çok da farklı olmamıştır.  Doğal olarak böyle bir bilgiye sahip olan kişiler de tıpkı peygamberlerde olduğu gibi “ayrıcalıklı  kişi” muamelesi görmüştür.  Bu araştırmada İslam düşüncesinde temel teolojik tartışma konularından birisi olan “ayrıcalıklı  bilgi” ve bununla bağlantılı olan “ayrıcalıklı kişi” probleminin gerçekliği, sebepleri, dayanakları,  temelleri ve sonuçları teolojik yönleriyle ele alınmıştır. Bununla birlikte bu düşüncenin sebep ve  sonuçlarının, felsefi, psikolojik ve fenomenolojik analizleri yapılmaya çalışılmıştır.
Keywords : Ayrıcalıklı Bilgi, Dini İstismar, Keşf, İlham