SOSYOLOJİDE POZİTİVİST KURAMIN TOPLUMSAL OLAYLARA YAKLAŞIMI, FELSEFİ VE SINIFSAL TEMELLERİ

Authors : Mehmet TOPSES

Pages : 341-352

Doi:10.20304/humanitas.762871

View : 16 | Download : 9

Publication Date : 2021-03-15

Article Type : Research Paper

Abstract :19. yüzyıldaki klasik sosyoloji teorilerinin özünü oluşturan pozitivizmin, yöntem anlayışı açısından üç temel ilkesel yaklaşımı bulunmaktadır. Birinci olarak idealizm, pozitivizmin felsefi dayanaklarını oluşturur. İkinci olarak pozitivizm, “devrim” gibi toplumsal olgulara kesinlikle karşı çıkan, içinden çıktığı “düzeni koruyan” bir işlev görmektedir. Üçüncü olarak ise pozitivist kuram, toplumsal olgular arasındaki ilişkileri nicel verilerle sınırlı görmekte, bu görüntünün arkasındaki toplumsal gerçekliğin sorgulanmasına karşı çıkmaktadır. “Olan” ve “olması gereken” arasına kesin çizgilerle ayrımlar konulması yönündeki eğilim, toplumsal olay ve olgular üzerinde sorgulama ve eleştiri yapma eğilimini en baştan köreltmiş olmaktadır. Bu makalede son olarak pozitivist teorinin sınıfsal temellerine değinilmiştir. Bu doğrultuda ulaşılan sonuçlar, pozitivist teorinin, 19. yüzyılda dünya sisteminin egemenliğini henüz ele geçirmiş olan burjuvazinin dünya görüşü ve yöntem anlayışı olduğunu göstermektedir. Pozitivizm eski feodal sınıfların yeniden siyasal ayrıcalık kazanma yönündeki çabalarına kesin bir darbe vurmakta, bununla birlikte emeğe dayalı geniş toplum kesimlerinin kapitalist dünya sistemine yönelik muhalefetini engellemektedir.
Keywords : sosyolojide yöntem, pozitivizm, korporatizm, yapısal işlevselcilik, tarihsel materyalizm