ERKEN CUMHURİYET DÖNEMİNDE ÖJENİST GÖRÜŞLER VE UYGULAMALAR YAHUT MÜSTAKBEL NESLİN ISLAHI

Authors : Celalettin Vatandaş, Saniye Vatandaş, Mehmet Güven Avcı

Pages : 219-237

Doi:10.20304/humanitas.1404955

View : 77 | Download : 96

Publication Date : 2024-05-10

Article Type : Research Paper

Abstract :Öjenist uygulamalar, 1930’lerın dünyasında yürütülen nüfus politikalarının karakteristik özelliğidir. Yürütülen politikalar, “pozitif öjeni” ve “negatif öjeni” tanımlarına uygun olarak iki farklı yaklaşımın gereklerinden birine göre gerçekleştirilmiştir. Pozitif yaklaşım, mevcut veya gelecek nesillerin sağlıklı ve sağlam bedenli olmalarını hedefleyen görüşleri ve uygulamaları kapsamaktadır. Negatif yaklaşım ise “kusurlu” veya “anormal” olarak nitelendirilen ve ırkı/soyu “tehdit” ettiği düşünülen bireyleri toplumdan “ayıklayarak”, ırkın/soyun ıslahını gerçekleştirmeye yönelik görüşleri ve uygulamaları kapsamaktadır. Öjenist siyasetin tepki çeken uygulamaları, hemen her zaman, “negatif” türü ile ilgili olmuştur. 1930’lerin Türkiye’sindeki öjenist görüş ve uygulamalar esasen “pozitif” niteliktedir; “negatif” kapsamında değerlendirilebilecek görüşler dile getirilmişse de bunlar istisna olmuş, uygulamalarda hiç görülmemiştir. Türkiye’de öjenist uygulamaların temel sebebi, Osmanlı’dan devralınan ve savaşlar, hastalıklar, kitlesel göçler nedeniyle normal yapısı ciddi anlamda tahrip olmuş, hatta normal işleyişini kaybetmiş demografik yapının oldukça sorunlu olmasıdır. Bu demografik yapıyı, normal niteliğine ve işleyişine kavuşturmanın çözümü için pronatalist nüfus politikası takip edilmiştir. Çok ve sağlıklı çocuk, yürütülen pronatalist politikaların temel hedefi olmuştur. Öjenist yaklaşım ise yürütülen pronatalist politikaların niteliğine katkı sağlamıştır. Bu araştırma, 1930’ların öjensit politikalarını, dönemin yazılı kaynaklarına dayanarak, evlilik, cinsellik ve beden eğitimi açısından inceleme ve dönemin öjenist yaklaşım ve uygulamalarını belirleme amacındadır.
Keywords : Öjenizm, Pronatalizm, Erken Cumhuriyet Dönemi, Evlilik, Cinsellik, Beden eğitimi