Iğdır İli Partiküler Kirlilik Düzeyi ve Partiküler Kirliliğin Diğer Kirleticiler ile İlişkileri

Authors : Aysun ALTIKAT

Pages : 878-887

Doi:10.21597/jist.630541

View : 6 | Download : 6

Publication Date : 2020-06-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu araştırmada Iğdır ilinde hava kirleticiler ile atmosferdeki PM10 konsantrasyonu arasındaki korelasyonlar mevsimsel bazda incelenerek etki düzeyleri belirlenmiştir. Veri seti olarak Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Ulusal Hava Kalitesi İzleme Ağı’ndan 2016-2017, 2017-2018 ve 2018-2019 yıllarına ait; SO2, NOx, NO, O3, NO2 ve PM10 konsantrasyonlarından yararlanılmıştır. Belirtilen tarihler arasında günlük ölçümler dikkate alınarak yapılan araştırmada toplamda 6630 adet veri seti kullanılmıştır. Kirleticilerin PM10 üzerindeki etki düzeylerini belirlemek amacıyla veriler Spearman’s korelasyon testlerine tabi tutulmuş ve mevsimsel bazda kirleticiler ile PM10 arasındaki ilişkiler incelenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre tüm yıllarda en yüksek PM10 konsantrasyonu sonbahar ve kış periyotlarında elde edilmiştir. Buna ilaveten, ildeki diğer kirleticilerle kıyaslandığında partiküler kirlilik ile NOx, NO ve NO2 kirleticileri arasında daha yüksek oranda doğrusal bir bağıntı olduğu gözlenmiştir. Tüm mevsimlerde atmosferdeki O3 ile PM10 konsantrasyonu arasında ters orantılı bir değişim belirlenmiştir. Ayrıca, kirleticiler arasında PM10 ve NOx konsantrasyonlarının tüm yıllar ve mevsimlerde üst limit değerinin üzerinde olduğu belirlenirken O3 konsantrasyonu ise sadece 2017-2018 ve 2018-2019 yıllarının kış periyodunda üst sınır değerinin üzerinde seyretmiştir.
Keywords : Partiküler kirlilik, azot oksitler, kükürt dioksit, troposferik ozon, korelasyon, PM10