An Original and Applied Method for Recovery of Caprolactam from PETKİM Waste Water

Authors : Hasan ERYILMAZ

Pages : 37-40

View : 8 | Download : 10

Publication Date : 2014-03-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Türkiye’deki sentetik iplik sanayi; PP, PES, akrilik gibi iplik türleri yanında, naylon-6 iplik de üretmektedir. Bu iplik, tekstil sanayinde ve özellikle de balık ağları yapımında kullanılmaktadır. Naylon-6’nın hammaddesi monomer kaprolaktamdır. Yerli iplik üreticilerinin hammadde ihtiyacını karşılamak için, Petkim 1976’da kaprolaktam fabrikasını kurup işletmeye almıştır. Bu fabrikadan çıkan 5 tür atıksuda, geri kazanılamayan önemli bir miktar kaprolaktam da bulunmakta, ekonomik kayıp ve çevre kirliliği oluşturmakta idi. Aşağıdaki orijinal metot, bu atıksulardan kaprolaktam geri kazanmak için Laksan A.Ş.’de geliştirilmiş; başta kaprolaktam ve naylon-6 geri kazanma tesisi, daha sonra naylon teknik iplik üretme tesisi olan Laksan’da endüstriyel olarak uygulanmıştır. Bu metotda, kaprolaktamlı Petkim atık çözeltisi, önce sanayi tuzu (NaCl) ile doyurulmuş; sonra kesikli metotda 3 kademede toplam üç kat benzen ile ekstrakte edilmiş; yaklaşık on yıl sonra devreye alınan tek kademeli, sürekli (kesiksiz) ve daha verimli metotta da, ters akımla çalışan dik kolonda, sadece eşit hacimde benzen ile ekstrakte edilmiştir. Laktamdan distilasyonla ayrılan benzen, yeni ekstraksiyonlarda; açık havada havuzlarda atık çözeltinin buharlaşmasıyla kristallenen tuz da, yeni gelen Petkim atık çözeltilerinin tuzla doyurulmasında, tekrar kullanılmışlardır.
Keywords : Kaprolaktam, benzen, tuz, ekstraksiyon, doyurma, geri kazanma