Osmanlı’da Devlet Erkânı İle Sûfîlerin İlişkisi: Osmanlı Yöneticileri ve Şemseddîn-i Sivâsî Örneği

Authors : Fatih ÇINAR

Pages : 35-62

Doi:10.46231/sufiyye.1092822

View : 11 | Download : 6

Publication Date : 2022-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Şemseddîn-i Sivâsî, XVI. yüzyılda ilmî ve tasavvufî kişiliği ile etkin olmuş biridir. Sivâsî, sahn-ı seman medreselerinde müderrislik yapmış, eserleri, halifeleri ve irşâd faaliyetleri ile Osmanlı toplumunu itikâdî, amelî ve ahlâkî boyutlarıyla derinden etkilemiştir. Onun Osmanlı toplumu üzerindeki tesirinde devlet idarecileriyle yakın münasebetlerinin inkâr edilemeyecek bir tesiri olmuştur. Sivâsî’nin, devletin inanç, ibadet ve ahlâk boyutları itibariyle ehl-i sünnet çizgisini muhafazaya desteği ile Osmanlı padişahları Kânûnî, II. Selîm, III. Murâd ve III. Mehmed ile müspet bağlantıları söz konusu olmuştur. Köprülü ve dönemin Sivas Valisi Hasan Paşa ile olan münasebetlerinde de inanç, ibadet ve ahlâkî düşünce yapısı ile irşâd faaliyetlerinin tesirli bir noktaya gelmesi noktasında dikkat çekici temaslar olmuştur. Makalede, Sivâsî’nin Osmanlı padişahları başta olmak üzere Osmanlı devlet erkânı ile olan münasebetleri çeşitli boyutlarıyla ele alınmıştır. Bu bağlamda Sivâsî’nin Osmanlı padişahları ve bazı devlet adamlarıyla olan münasebeti ele alınırken onun eserlerinde yer verdiği bilgiler esas alınmıştır. Ayrıca bu çalışmada, Sivâsî’nin devlet erkânında bulunması gerektiğini düşündüğü vasıflara ve onlara yönelttiği bazı nasihatlere de yer verilmiştir.
Keywords : Osmanlı, Yönetici, Şemseddîn, Sivâsî, Münasebet