Erken Dönem Tasavvufunda Manevî Bir Eğitim Metodu: Sefer

Authors : Emre Can Çoldaş, Mehmet Yıldız

Pages : 119-154

Doi:10.46231/sufiyye.1565158

View : 235 | Download : 167

Publication Date : 2024-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışma, tasavvuf düşüncesinde önemli bir yere sahip olan sefer kavramını, sûfîlerin manevî eğitim yöntemi olarak bu kavramı nasıl değerlendirdiğini ve bu yöntemin tasavvufî eğitimdeki yerini incelemektedir. Hicrî 6. asra kadar olan dönemde sûfîlerin yazılı eserlerine dayanarak seferin nefis terbiyesi, içsel dönüşüm ve Allah’a yakınlaşma amacı taşıyan bir yöntem olarak tasavvufta nasıl bir rol oynadığı analiz edilmiştir. Sefer, sûfîler tarafından bir yolculuk şeklinde ele alınmakla birlikte yalnızca fiziksel değil, aynı zamanda içsel bir dönüşüm aracı olarak da görülmüştür. Çalışmada seferin, nefis terbiyesi, manevî yükseliş ve Allah’a yakınlaşma amacı taşıyan bir yöntem olarak değerlendirilmesi, sûfîlerin bu yolculuğa atfettiği farklı anlamlar ve uygulama biçimleri analiz edilmektedir. Araştırmanın kapsamı, sefer kavramının tasavvuf tarihinde hicrî 6. yüzyıla kadar örneklem kabul ettiğimiz sûfî-müelliflerden hareketle geçirdiği dönüşümleri ve sûfîler arasında seferin kabul görme veya reddedilme gerekçelerini incelemektedir. Örneklem olarak seçilen müellifler tasavvuf klasiklerini yazan sûfîlerden oluşmaktadır. Çalışmada, tasavvuf tarihinde maddî ve manevî olarak sefer ayrımı olduğu, maddî seferlerin ilmî yolculuk, ibadet, şeyh ve âlim ziyaretleri gibi pratiklerde; manevî seferin ise seyr ü sülûk olarak adlandırılan nefisle mücadele ve içsel arınma süreçlerinde olduğu gözlemlenmiştir. Çalışmanın sonucunda seferin, sûfîlerin bireysel gelişimde ve nefis terbiyesinde sistematik bir yöntem olarak kabul edildiği; bununla birlikte sûfîler arasında yöntemin zorunluluğu konusunda farklı yaklaşımların bulunduğu ortaya konulmaktadır.
Keywords : Tasavvuf, Sûfî, Sefer, Yolculuk, Seyr ü Sülûk.