MUHAŞŞÎ SİNAN EFENDİ’NİN “HÂŞİYE ‘AL TEFSİRİ’L-KÂDΔ İSİMLİ ESERİNDE İLMÎ TEFSİRE DAİR YAKLAŞIMLARI

Authors : Yakup BIYIKOĞLU

Pages : 218-233

View : 9 | Download : 7

Publication Date : 2019-01-05

Article Type : Research Paper

Abstract :Muhaşşî Sinan Efendî (ö. 986/1578), Kâdî Beyzâvî’nin “ Envâru’t-Tenzîl ve Esrâru’t-te’vîl ” adlı tefsirine yaptığı hâşiye nedeniyle “Muhaşşî” lakabıyla şöhret bulmuştur. Muhaşşî Sinan “ Hâşiye ‘ala Tefsiri’l-Kâdî ” isimli hâşiyesinde yer yer ilmî yaklaşımlarda bulunmuştur. Böylece o, dönemine kadar gelmiş ilmî/bilimsel verileri kullanmıştır. Şöyle ki, Kur’ân’da kozmolojik, astronomik, coğrafik ve biyolojik meselelerden bahseden ayetleri ilmî tefsir tabi tutar. Örneğin, Mülk sûresi 5. ayette belirtilen yıldızların kendinden oluşturdukları ışıkları nedeniyle kandil gibi aydınlatma aracı olduğunu ortaya koyar. Ayrıca ışınların yakıp yok etmesi bağlamında ışık huzmesine de değinir. Sonuç olarak, Muhaşşî Sinan XVI. Yüz yılda Beyzavî üzerinden yazdığı hâşiyesinde, ayetleri şerh ederken ilmî tefsir bağlamında bir takım bilimsel izahlarda bulunur. Bu çalışmayla yaşadığı dönemdeki Osmanlı bilim anlayışında hangi bilimsel bulguların olduğu ve bunların ilmî tefsir bağlamında haşiyesine yansımaları görülecektir.
Keywords : Muhaşşî Sinan Efendi, Osmanlı Müfessirleri, Tefsir, Hâşiye, İlmî Tefsir