Kur’ân Kıraatinde Kavramlar Üzerine Bir Analiz

Authors : Yakup UZUN

Pages : 960-983

View : 9 | Download : 8

Publication Date : 2022-07-14

Article Type : Research Paper

Abstract :Kur’ân-ı Kerîm, insanların okuyup anlamaları ve ahkâmıyla âmil olmaları için kendilerini yoktan var eden Yüce Allah tarafından indirilmiş mu‘ciz bir kelamdır. Bu ilahî kelamın okunup anlaşılması ve ahkâmıyla amel edilme çabası, onun inişiyle birlikte başlamış ve günümüze kadar devam etmiş, şüphesiz bundan sonra da devam edecektir. İndiği ilk anda Allah Rasûlü (s.a.s), onu tebliğ edici olarak okumuş, okutmuş, anlamış, anlatmış ve hayatına yansıtmıştır. Bu yönüyle O, hayatı boyunca üsve-i hasene olmuştur. Onun bu güzel örnekliği, müminler tarafından hüsn-i kabulle alınmış, ondan sonra da devam ettirilmiştir. Tabii bu ameliyeye zamanla telifler eklenmiş, hem Kur’ân’ın okunmasına hem de anlaşılmasına yönelik sayısız eser telif edilmiştir. Bu özelliğinden ötürü Kur’ân, genelde insanlık özelde ise bütün müminler için cazibe merkezi olmuştur. Öte yandan Kur’ân’ın bu cazibesi kendini tebyin edici vasfında da tezahür etmiştir. Zira bir ayette vurgulanan bir mevzunun tamamlayıcı kısmı, bir başka ayette yahut başka bir sûrede olabilmektedir. Bu anlamda lafızlar/kavramlar, âyetler ve hatta sûreler mana yönüyle birbirini tamamlamaktadır. Bu bağlamda Kur’ân’ın okunup anlaşılmasında bir nevi tedriciliği ifade eden kıraat, tertîl, tilavet ile tezekkür, tefekkür ve tedebbür terimleri ele alınmış ve bu terimlerin ifade ettikleri anlamlar lügatlar eşliğinde verilmiştir. Sonrasında bunların anlam çeşitliliği görülsün diye de bu lafızlar, âyetler bağlamında müfessirlerin yorumlarıyla verilmiştir. Neticede bunlar, her ne kadar birbirleri yerine zikredilen aynı kavramlar gibi algılansa da bunların anlam yapıları ve bulundukları bağlamlar dikkate alınarak araştırma yapılmış ve bunların aynı şeyi ifade etmedikleri ortaya konmuştur.
Keywords : Kıraat, Tertîl, Tilâvet, Tedebbür, Anlam