Lojistik Faaliyetlerin Akdeniz Ülke Ekonomileri İle İlişkisi

Authors : Şule GÜNGÖR, Elifcan DURSUN, Ahmet KARAOĞLAN

Pages : 91-106

View : 13 | Download : 7

Publication Date : 2019-07-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Küreselleşen dünya pazarında ülkelerin ekonomik büyümelerini sağlayabilmeleri adına ticaret ve sanayi alanında yaptıkları gelişmeler büyük önem arz etmektedir. Bu hareketle ticaretin serbestleşmesi uluslararası ticaretin genel itibariyle seyrini olumlu yönde etkilemiştir. Uluslararası ticaretin ülkeler ve firmalar arasında rekabet yaratan bir unsur haline gelmesinin sonucu olarak da lojistik dikkat çekmektedir. Bu gelişmeler doğrultusunda uluslararası ticaretin istenen boyutlarda ve sürdürülebilir olması için lojistik sektörü stratejik bir boyut kazanmakta ve ekonomide kaldıraç görevi görmektedir. Lojistik sektörü, ülke ekonomisi üzerinde yatırımlar, istihdam ve milli gelir konularında sahip olduğu etki ve küreselleşen ticaret ağları sayesinde gösterdiği gelişme ile yoğun şekilde dikkat çeken sektörler arasındadır. Özellikle rekabet gücünü artırmayı amaçlayan işletmeler ve ülkeler sektörün gelişimi için ciddi yatırımlar yapmakta ve sektörün muhtemel getirileri konusunda büyük beklentilere girmektedir. Yapılan yatırımlar ve beklentiler sonucu özellikle üretim faaliyeti gerçekleştiren sektörler lojistik değişkenlerden fazlasıyla etkilenmektedir. Diğer taraftan lojistik için yapılan yatırımlar işletmelerin veya ülkelerin ticari oluşumlarını da doğrudan olumlu yönde etkilemekte ve ticaret hacimlerini artırmalarına aracı olmaktadır. Lojistiğin işletmeler ve ülkeler için önemi ülkelerin gerçekleştirdiği uluslararası ticaretleri için de günden güne gelişme göstermekte ve vazgeçilmesi mümkün olmayan bir noktaya varmaktadır. Lojistiğin ülkeler için önemi ülkelerin var oldukları coğrafyalar ve sahip oldukları lojistik imkânları açısından değişkenlik gösterebilmektedir. Özellikle denize kıyısı olan ve bu sayede deniz taşımacılığı ile lojistik akışını verimli bir şekilde gerçekleştirebilen ülkelerin uluslararası ticaretlerinde daha büyük kazanç elde ettiği gözlemlenmektedir. Diğer taraftan aynı bölgede var olan ülkelerin ekonomik ve ticari açıdan benzerlik gösterdiği de söylenebilir. Bu kapsamda yapılan çalışmada lojistik faaliyetlerinde var olan ortak nokta ve ekonomik açıdan birbirlerine benzerlik göstermektedirler. Ülkelerin ekonomik açıdan büyüklükleri ve lojistik faaliyetlerinin ilgili ülkelerin ekonomik büyüklüğüne etkisini inceleyebilmek amacıyla Akdeniz’e kıyısı olan 15 ülke ekonomisine lojistik sektörünün etkisi 1980 - 2018 dönemi için lojistik performans endeksi ve gayri safi yurtiçi hâsıla değerleri ile panel veri analizi kullanılarak incelenmiştir. Çalışmada 2007, 2010, 2012, 2014 ve 2016 yıllarını kapsayan analiz sonuçlarında orta seviyede pozitif yönlü bir ilişkiye ve gayri safi yurtiçi hâsılada yaşanan değişmelerin %32 oranındaki kısmının lojistik performans endeksi ile açıklanabildiğine ulaşılmıştır. Diğer taraftan ülkeler bazında yapılan analizlerde Türkiye ve Arnavutluk için lojistik performans endeksi ile gayri safi yurtiçi hâsıla arasındaki en yüksek ilişki elde edilmiştir. Türkiye ve Arnavutluk ülkelerinin gayri safi yurtiçi hâsıla değerlerindeki değişim yüksek oranda lojistik performans endeksi ile açıklanmaktadır. Bu durum ise ilgili iki ülkenin ekonomik büyüklüğünde lojistik faaliyetlerin önemini ortaya koymaktadır. Ayrıca ülkelerin lojistik performans endeksini oluşturan faaliyetler arasında yoğun olarak “Altyapı” ve “Gümrük” faaliyetlerine ağırlık vermeleri halinde daha yüksek seviyede gayri safi yurtiçi hâsılaya sahip olabilecekleri saptanmıştır.
Keywords : Lojistik, Akdeniz Ülkeleri, Akdeniz Ülke Ekonomileri, Lojistik Performans Endeksi, Gayri Safi Yurtiçi Hasıla