Şehir İçi Otobüs İşletmesinin Ekonomik Tarihi İstanbul (1927-1977)

Authors : Murat ARISAL

Pages : 663-690

Doi:10.26650/JEPR1312029

View : 16 | Download : 22

Publication Date : 2023-08-02

Article Type : Research Paper

Abstract :İstanbul’un şehir içi ulaşımda otobüsle ilk tanışması 1927 yılında başlamıştır. Denemek için alınan dört otobüsle ilk seferlerin düzenlenmesiyle ivmelenen süreç, bir asır içerinde nerdeyse on bin otobüse ulaşmak üzeredir. Otobüslerin deneme seferlerini yaptıkları dönemde, şehrin ulaşım yükü tramvayların sırtındadır. 1950’li yılların başından itibaren ise karayolu ağırlıklı planlamaların etkisiyle, raylı sistemlerden uzaklaşılmaya ve lastik tekerlekli araçlarla şehrin toplu ulaşım talebi karşılanmaya çalışılmıştır. Bu dönüşümün şehirleşme hızına paralel yürütülmesi ve sürdürülebilir kılınması beklenmektedir. Bu çalışma ile otobüs işletmesinin geçirdiği evreler ele alınmıştır. Kurum arşivlerinden ve İETT tarafından uzman kuruluşlara yaptırılan fizibilite etütlerinden geniş bir veri havuzu oluşturulmuştur. Otobüs işletmesinin performansı ve şehre etkisi, veri havuzundaki sayısal değerler ışığında analiz edilmiştir. 1927-1977 yılları arasındaki otobüs işletmesinin 50 yıllık performansının ekonomik yansımaları, şehir ve şirket ölçeğinde değerlendirilmiştir.
Keywords : Otobüs, Minibüs, İktisat tarihi, Şehir içi ulaşım, İETT